خلاصهای از فصل «بیماری دیسک کمری» از کتاب اصلی رفرنس جراحی اعصاب یومنز
خلاصهای از فصل «بیماری دیسک کمری» از کتاب Youmans and Winn Neurological Surgery
1. پاتوفیزیولوژی و اپیدمیولوژی
با افزایش سن، دیسکهای بینمهرهای دچار دژنراسیون میشوند که میتواند منجر به کاهش ارتفاع دیسک، فتق دیسک و تنگی کانال نخاعی شود.
عوامل خطر شامل سن بالا، فعالیتهای فیزیکی سنگین، سیگار کشیدن و ژنتیک هستند.
2. علائم بالینی
کمردرد مکانیکی: دردی که با فعالیت تشدید و با استراحت بهبود مییابد.
رادیکولوپاتی: درد تیرکشنده به اندام تحتانی، بیحسی یا ضعف عضلانی ناشی از فشار بر ریشههای عصبی.
سندرم دماسب: وضعیتی اورژانسی با علائمی مانند بیاختیاری ادرار یا مدفوع و بیحسی ناحیه زینمانند.
3. ارزیابی تشخیصی
شرح حال و معاینه فیزیکی: ارزیابی دقیق علائم و نشانههای بالینی.
تصویربرداری:
MRI: ابزار اصلی برای تشخیص فتق دیسک و تنگی کانال نخاعی.
CT: در مواردی که MRI قابل انجام نیست یا برای ارزیابی استخوانها.
رادیوگرافی ساده: برای بررسی ناهنجاریهای ساختاری.
الکترومیوگرافی (EMG): در مواردی که تشخیص بالینی و تصویربرداری نیاز به تأیید دارند.
4. درمان
الف. درمانهای غیرجراحی
دارودرمانی:
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب.
شلکنندههای عضلانی در موارد اسپاسم عضلانی.
داروهای ضدافسردگی سهحلقهای یا داروهای ضدصرع مانند گاباپنتین برای دردهای نوروپاتیک.
فیزیوتراپی: تمرینات تقویتی و کششی برای بهبود عملکرد و کاهش درد.
تزریق استروئید اپیدورال: برای کاهش التهاب و درد در موارد خاص.
ب. درمانهای جراحی
اندیکاسیونها:
عدم پاسخ به درمانهای غیرجراحی پس از 6 تا 12 هفته.
وجود علائم عصبی پیشرونده یا سندرم دماسب.
روشها:
دیسککتومی: برداشتن قسمت فتقشده دیسک برای کاهش فشار بر ریشه عصبی.
لامینکتومی: برداشتن بخشی از لامینا برای کاهش فشار بر نخاع یا ریشههای عصبی.
فیوژن مهرهای: اتصال دو یا چند مهره برای تثبیت ستون فقرات در موارد بیثباتی.
تعویض کامل دیسک (Total Disc Replacement): جایگزینی دیسک آسیبدیده با پروتز برای حفظ حرکت بین مهرهها.
5. پیشآگهی و پیگیری
بیشتر بیماران با درمانهای غیرجراحی بهبود مییابند.
در مواردی که جراحی انجام میشود، انتخاب مناسب بیمار و تکنیک جراحی مؤثر در نتایج بلندمدت تأثیرگذار است.
پیگیری منظم برای ارزیابی بهبود علائم و پیشگیری از عوارض ضروری است.
این فصل با تأکید بر رویکرد چندرشتهای در مدیریت بیماری دیسک کمری، به پزشکان کمک میکند تا تصمیمگیریهای بالینی مؤثری داشته باشند.