تست تراکم استخوان (Densitometry)
تست تراکم استخوان (Densitometry) یا DEXA scan برای اندازهگیری تراکم مواد معدنی در استخوانها و ارزیابی خطر ابتلا به پوکی استخوان (استئوپروز) استفاده میشود. این تست معمولاً برای افراد در معرض خطر پوکی استخوان انجام میشود و در سنین خاص و گروههای خاص بیشتر توصیه میشود.
زمان و شرایط توصیه به انجام تست تراکم استخوان:
1. زنان یائسه
زنان بالای 65 سال: توصیه میشود که تمام زنان بالای 65 سال، به ویژه کسانی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند، تست تراکم استخوان انجام دهند.
زنان یائسه با خطرات خاص: اگر زنانی که زیر 65 سال هستند، فاکتورهای خطر دیگری مانند سابقه شکستگی استخوان، وزن کم، مصرف طولانیمدت داروهای کورتیکواستروئیدی (مثل پردنیزولون) یا سابقه خانوادگی پوکی استخوان داشته باشند، ممکن است پزشک انجام تست را توصیه کند.
2. مردان
مردان بالای 70 سال: معمولاً برای مردان بالای 70 سال نیز توصیه میشود که تست تراکم استخوان انجام دهند.
مردان با عوامل خطر: مردانی که سابقه شکستگی استخوان دارند، یا در معرض فاکتورهای دیگری همچون مصرف داروهای کورتیکواستروئید، یا کاهش سطح تستوسترون (کمبود هورمون مردانه) هستند، باید تست تراکم استخوان را انجام دهند.
3. افراد با عوامل خطر پوکی استخوان
برخی از شرایط و عوامل خطر که موجب میشوند فرد نیاز به تست تراکم استخوان داشته باشد، عبارتند از:
سابقه شکستگی استخوان در سنین پایین
مصرف طولانیمدت داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها (برای بیماریهایی مانند آرتریت یا آسم)
کمبود کلسیم یا ویتامین D
بیماریهایی مانند بیماری تیروئید، دیابت نوع 1، بیماری کرون یا کولیت زخمی
سبک زندگی نامناسب (مثل سیگار کشیدن، مصرف الکل زیاد یا عدم فعالیت بدنی)
4. افراد مبتلا به بیماریهای خاص
افرادی که بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئید، بیماری کلیوی مزمن یا اختلالات هورمونی دارند، نیز ممکن است تست تراکم استخوان توصیه شود.
نتیجهگیری
تست تراکم استخوان بهطور کلی برای زنان بالای 65 سال و مردان بالای 70 سال توصیه میشود، اما اگر فرد دارای فاکتورهای خطر خاصی باشد (مانند مصرف داروهای خاص یا سابقه خانوادگی)، ممکن است پزشک انجام این تست را در سنین پایینتر نیز تجویز کند. انجام این تست به پزشک کمک میکند تا میزان تراکم استخوانها را ارزیابی کرده و در صورت لزوم درمانهای پیشگیرانه یا درمانی برای جلوگیری از پوکی استخوان تجویز کند.