چگونه كلسیم لازم را تأمین كنیم؟

كلسیم در باغ های پرتقال تولید نمی شود، اما در پرتقال به میزان فراوانی یافت می شود. در مارگارین، صبحانه های حاوی غلات، كیك و مواد انرژی زا وجود دارد. تولید كنندگان موادغذایی، 119 محصول دارای كلسیم را معرفی كرده اند كه این میزان سه برابر آن چیزی است كه در سال 1998 عرضه شده است.

بخش قابل توجهی از مردم هنوز کلسیم را بسیار كمتر از آنچه كه برای داشتن استخوان ها و دندان های محكم لازم است، دریافت می كنند. فقط 10 درصد از زنان 80 ساله و جوان تر 1000 میلی گرم كلسیم تجویز شده و كمتر از یك سوم نوجوانان 1300 میلی گرم را كه برای رشد استخوان هایشان لازم دارند، بطور روزانه مصرف می كنند(بدن در دوران نوجوانی نیمی از استخوان ها را می سازد).

مسئله اینجاست افرادی كه قصد دارند كمبود كلسیم نداشته باشند، ممكن است با مصرف غذاهای غنی شده از کلسیم، بیش از حد نیاز این ماده مغذی را دریافت كنند. در این صورت ممكن است بدن قادر به هماهنگ شدن با آن نباشد.

در اینجا به راه هایی اشاره می كنیم تا بتوانید نیاز بدن خود را به كلسیم تأمین كنید و كمبود و مازاد آن را تشخیص دهید.

کلسیم پنجمین عنصر فراوان در زمین است. مواد غذایی بهترین منبع برای تامین کلسیم هستند، زیرا علاوه بر آن، مواد مغذی دیگری هم دارند؛ برای مثال، در یک لیوان شیر، پروتئین، ریبوفلاوین و ویتامین D به همراه 300 گرم كلسیم وجود دارد.

سرمایه گذاران با تبلیغ نوشابه های صنعتی باعث شده اند که استفاده از شیر كم شود. در حال حاضر بطور متوسط نوجوانان دو برابر شیر، نوشابه می نوشند. غذاهای غنی شده و مكمل می توانند این خلا را پُر كنند. این غذاها موجب می شوند مردم بدون اینكه رژیم غذایی خود را كنار بگذارند، به مقدار لازم از كلسیم بهره مند شوند.

فراوان ترین نوع کلسیم، كلسیم كربنات است که از سنگ آهن و صدف خوراكی گرفته می شود. این نوع كه در بیشتر قرص ها وجود دارد، در صورتی كه به مقدار 500 میلی گرم یا كمتر و در تركیب با غذا و ویتامین D استفاده شود، بهترین تأثیر را دارد.

كلسیم سیتریت كه در بسیاری از آب میوه های غنی شده وجود دارد، به غذا یا ویتامین D نیاز ندارد و كمی بهتر جذب می شود.

صرف نظر از نوع آن، كلسیم با مصرف مقادیر زیاد سدیم، پروتئین یا كافئین از بدن دفع می شود. در ازای هر 500 میلی گرم سدیمی كه مصرف می كنید، 100 میلی گرم كلسیم از دست می دهید و هر گرم از پروتئین برای بدن ارزشی به اندازه 1 تا 5/1 میلی گرم كلسیم دارد. افرادی كه بدنسازی می كنند، با كاهش روزانه 130 گرم پروتئین روبرو شده یعنی تقریبا 50 میلی گرم كلسیم از دست می دهند.

مضرات مصرف بیش از حد کلسیم:

دریافت مقادیر زیاد كلسیم از طریق منابع غذایی دشوار است، اما مكمل ها به راحتی می توانند نیازهای بدن افراد یا حتی فراتر از آن را تأمین كنند.

وجود بیش از 2500 میلی گرم كلسیم در غذاها ممكن است باعث مشكلاتی برای بدن به خصوص زنگ آهن شود.

استفاده بیش از حد كلسیم نیز می تواند مشكلاتی مثل سنگ كلیه ایجاد كند.

تحقیقات نشان می دهد مردانی كه كلسیم زیادی مصرف می كنند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات هستند.

ممكن است كلسیم یك ماده معدنی جادویی باشد، اما حتی در مورد مواد جادویی هم باید میانه روی و تعادل را رعایت كرد.

منبع: تبیان

 

آنتی بیوتیک را با شیر نخورید

قاعدتا زمانی که غذا و دارو با هم مصرف می شوند، واکنش هایی در بدن انجام می گردد که در اغلب موارد، این واکنش ها باعث کاهش اثر داروها می گردند.

داروسازان معتقدند غذایی که می خوریم، ترکیب بسیار پیچیده ای از انواع مواد مغذی است. زمانی که دارویی را مصرف می کنیم، علاوه بر مواد اصلی دارو، ترکیبات دیگری هم که در فرمولاسیون دارو وجود دارد، وارد بدن ما می شود. بنابراین به عنوان یک قانون کلی، داروها نباید همراه با غذا مصرف شوند، مگر این که پزشک توصیه کرده باشد.

زمانی که فردی به عفونتی مبتلا می شود و پزشک برای او  آنتی بیوتیک تجویز می کند آیا باید رژیم غذایی خاصی داشته باشد؟

واقعیت امر این است که رژیم غذایی خاصی برای آنتی بیوتیک درمانی نداریم. البته برنامه غذایی و مراقبت های تغذیه ای خاصی هم برای پیشگیری از عفونت، هم در زمان شدت پیداکردن آن و هم در زمان درمان، برای بیمار فراهم می کنیم که این کار طبیعتا وظیفه متخصص تغذیه است.

 وقتی فردی آنتی بیوتیک میخورد چه مواد غذایی را باید مصرف کند که بتواند دوره عفونت و بیماری را راحت تر طی کند؟

بستگی به ماهیت آنتی بیوتیک دارد. همان طور که می دانید معنی لغوی آنتی بیوتیک، ضد حیات است. بنابراین با توجه به نوع آنتی بیوتیک، دوز استفاده، زمان مصرف، این که چه فردی آن را مصرف کند و واکنش او نسبت به دارو و عوارض داروها، باید مواد غذایی خاصی مصرف کرد. بعضی از این عوارض ممکن است مشترک باشند که مهمترین آن ها عوارض گوارشی است. عوارض گوارشی ناشی از داروها عبارتند از: دل به هم خوردگی، اسهال، تهوع، ضعف، گیجی، سنگینی و...

 حال این سوال پیش می آید که آیا امکان دارد با استفاده از مواد غذایی خاصی از این حالتها پیشگیری کنیم یا به طور کلی آن ها را درمان کنیم؟

پاسخ این است که خیلی از مواقع با مصرف مواد غذایی، مشکل به طور کلی درمان نمی شود اما گاهی می تواند به ما کمک کند. افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند یعنی عفونت حادی دارند و طبیعتا اشتهای شان تحت تاثیر قرار می گیرد. ولی به رغم این بی اشتهایی توصیه می شود خوردن میوه و سبزی را فراموش نکنند.

بعضی از محققان در میان میوه ها روی سیب به دلیل پکتینی که داخل آن وجود دارد تاکید می کنند زیرا گفته می شود پکتین سیب می تواند تا حدودی اثر مثبت بر حالت تهوع ناشی از خوردن آنتی بیوتیک ها داشته باشد. سبزی هایی مانند اسفناج، کلم بروکلی، فلفل، هویج و... نیز به بیمار کمک می کند تا به حالت ضعفش غلبه کند.

 غذاها چقدر می توانند با آنتی بیوتیک ها تداخل ایجاد کنند؟

تداخل غذا و آنتی بیوتیک با توجه به نوع آنتی بیوتیک می تواند متفاوت باشد. ما این را میدانیم که بعضی از آنتی بیوتیک ها به ویژه خانواده پنی سیلین ، آموکسی سیلین و آمپی سیلین سبب اختلال در جذب کلسیم می شوند.

اگر مواد غنی از کلسیم مانند انواع لبنیات یا سفیده تخم مرغ با آنتی بیوتیک ها مصرف شوند، می توانند باعث کاهش اثر این داروها شوند. به همین دلیل توصیه می شود که آنتی بیوتیک ها را با این مواد غذایی نخورید.

بعضی از افراد به رغم این که مجبورند به دلیل عفونتی که دارند آنتی بیوتیک بخورند، رژیم غذایی خاصی هم دارند. این افراد چه نکاتی را باید رعایت کنند؟

افرادی که رژیم غذایی خاصی دارند بیشتر کسانی هستند که رژیم های کاهش وزن دارند یا دیابتی هستند و در جهت کنترل قندخون رژیم می گیرند. نکته ای که باید متذکر شوم این است که بیش از این که آنتی بیوتیک در این رژیم ها مساله ساز باشد، توجهات نه چندان منطقی و علمی اطرافیان بیمار می تواند مشکل ساز باشد.

به عنوان نمونه با یک عفونت گلوی ساده، برونشیت یا عفونت مجاری ادرار که آنتی بیوتیک تجویز می شود، تفکر این که مصرف آنتی بیوتیک موجب ضعف بدن می شود پس باید بیمار را تقویت کرد در افراد قوت می گیرد.

بنابراین هر کس با توجه به فرهنگ و غذاهایی که می شناسد انواع غذاها را از پاچه گوسفند، آب گوشت و تخم بلدرچین گرفته تا میوه، سبزی و شیرینی به فرد پیشنهاد می کند و به طور کل برنامه غذایی بیمار را به هم می ریزد.

نکته ای که به نظر من باید خیلی به آن توجه کرد این است که اگر برنامه غذایی فردی را متخصص تغذیه تنظیمکرده باشد، این برنامه، برنامه ای نیست که موجب ضعف ایمنی و اختلال در وضعیت سوخت و ساز بدن شود. بنابراین نباید نگران عوارض جانبی برنامه غذایی یا رژیم غذایی تاییدشده توسط متخصص تغذیه بود.

به هر حال هر فردی ممکن است در طول زندگی اش به عفونت های متفاوتی به ویژه عفونت تنفسی آن هم از نوع ویروسی مبتلا شود. بنابراین مداخلات تغذیه ای غیرعلمی و غیرتخصصی توسط اطرافیان جز این که مشکل بیمار را دو چندان کند، کاربرد دیگری ندارد.

 بعضی از افراد را می بینیم که هنگام ضعف ناشی از بیماری از مکمل استفاده می کنند. آیا امکان تداخل این دسته مواد با آنتی بیوتیک ها وجود دارد؟

جز کلسیم که ذکر شد سایر مکمل ها تا جایی که می دانم تاثیر سویی در جذب آنتی بیوتیک ها و تاثیرگذاری آن ها ندارند. البته بد نیست در این جا به این نکته اشاره کنم که بعضی از مواد غذایی مانند گریپ فروت و آب آن معمولا بیشترین تداخلات را با داروها دارند.

اگر کسی بخواهد همین آب گریپ فروتی که گفتید یا مواد لبنی را که سرشار از کلسیم هستند مصرف کند با چه فاصله زمانی از خوردن آنتی بیوتیک ها باید این کار را انجام دهد؟

فاصله ای که باید بین خوردن غذا و آنتی بیوتیک وجود داشته باشد معمولا 2 تا 3 ساعت است. بعضی ها فاصله خوردن آنتی بیوتیک را 1 تا 2 ساعت قبل از غذا یا 2 تا 3 ساعت بعد از غذا در نظر می گیرند که فاصله خوبی است و دقیقا با فیزیولوژی بدن تطابق دارد.

 خیلی کم پیش می آید که پزشکان به بیماران شان توصیه کنند که داروهای تجویزشده را با مواد غذایی خاصی بخورند یا نخورند. چه توصیه ای به پزشکان و بیماران شان دارید؟

همان طور که می دانید روزبه روز آنتی بیوتیک های جدیدی وارد بازار می شود و این نشان دهنده مقاومت میکروب ها نسبت به آنتی بیوتیک های قبلی است. گاهی این مقاومت به دلیل مصرف نابه جا و ناکافی آنتی بیوتیک یا مصرف خودسرانه و بدون نظر پزشک ایجاد شده است.

وقتی آنتی بیوتیک های جدیدی وارد بازار می شود بحث تداخل شان با غذا نیز جدید است و چه بسا اطلاعات مربوط به آن موجود یا در دسترس نباشد. به همین دلیل از بیماران می خواهم که اطلاعات لازم را از پزشک شان بپرسند.

 منبع: تبیان