مفصل ران - عضلات

چهار دسته عضلانی مهم در اطراف مفصل  ران وجود دارند که عبارتند از:

 

عضلات گلوتئال Gluteal muscles

به عضلات گلوتئال عضلات سرینی هم میگویند. اینها سه عضله هستند. گلوتئوس ماگزیموس یا سرینی بزرگ Gluteus maximus ، گلوتئوس مدیوس یا سرینی متوسط Gluteus medius و گلوتئوس مینیموس یا سرینی کوچک Gluteus minimus . این عضلات در بالا به سطح پشتی استخوان بی نام  میچسبند ( به سطح پشتی قسمتی از استخوان بی نام که به آن ایلیوم میگویند). سپس به سمت پایین و بیرون میروند و به برجستگی تروکانتر بزرگ متصل میشوند. این عضلات هستند که برجستگی باسن یا کفل را ایجاد میکنند.

عضلات گلوتئال متوسط و کوچک موجب ابداکت شدن Abducting یا دور شدن ران از خط مرکزی بدن میشوند. این عضلات همچنین ران را به سمت داخل میچرخانند. عضله گلوتئوس مینیموس مفصل ران را به داخل میچرخاند و عضله گلوتئوس مدیوس هم موجب چرخش داخلی و هم چرخش خارجی ران میشود.(فیبرهای جلویی یا قدامی آن مفصل ران را به داخل و فیبرهای پشتی آن مفصل را به خارج میچرخانند)

عضله سرینی بزرگ یا گلوتئوس ماگزیموس موجب میشود مفصل ران باز شود ( وقتی سر پا ایستاده اید مفصل ران شما باز است و وقتی دوزانو نشسته هستید این مفصل خم شده است). این عضله همچنین موجب چرخش خارجی مفصل ران میشود ( وقتی سر پا ایستاده اید و شست های دو پا را از هم دور کرده و پاشنه ها را به هم نزدیک کرده اید در واقع هر دو مفصل ران شما در وضعیت چرخش خارجی قرار گرفته اند). انسان برای سر پا ایستادن نیاز به عضلات گلوتئال قوی و بزرگ دارد.

 

عضله چهار سر ران

   

        عضلات همسترینگ در پشت ران

عضله چهار سر یا کوادری سپس Quadriceps از چهار عضله کوچکتر درست شده که در کنار هم قرار گرفته اند. در بالا یکی از این عضلات به بالای لبه جلوی استابولوم میچسبد و سه تای دیگر به اطراف تروکانتر بزرگ میچسبند. این دسته عضلانی سپس در جلوی استخوان ران به طرف پایین طی مسیر کرده و در زیر زانو همگی آنها توسط یک تاندون یا وتر مشترک به برجستگی بالایی  استخوان درشت نی میچسبند. وظیفه این عضله خم کردن مفصل ران است. البته عضلات چهارسر ران موجب راست و مستقیم شدن مفصل زانو هم میشوند. برای توضیحات بیشتر به مبحث عضلات قدام ران مراجعه کنید.

عضلات همسترینگ

عضلات همسترینگ Hamstrings سه عضله کنار هم هستند که در پشت استخوان ران قرار گرفته اند. این عضلات در بالا به قسمتی از استخوان بی نام که به آن ایسکیوم میگویند ( همان جایی که وقتی مینشینید با زمین تماس دارد) میچسبد. سپس در پشت ران به طرف پایین آمده و به بالا و پشت استخوان های درشت نی و نازک نی میچسبند. این عضلات موجب باز شدن مفصل ران میشوند. برای توضیحات بیشتر به مبحث عضلات پشت ران مراجعه کنید.

عضلات کشاله ران

     

                     عضله ایلیوپسواس

اینها سه عضله هستند که در بالا به قسمتی از استخوان بی نام به اسم پوبیس میچسبند و به طرف پایین و در قسمت داخل کشاله ران طی مسیر میکنند. به اینها عضلات ادکتور Adductor یا نزدیک کننده هم میگویند. وظیفه این عضلات همانطور که از نامشان مشخص است نزدیک کردن رانها به هم است. برای توضیح بیشتر به مبحث عضلات داخلی ران مراجعه کنید

 

عضله ایلیوپسواس

این عضله دو قسمت دارد. یک قسمت آن از ستون مهره سرچشمه میگیرد و قسمت دیگر آن از سطح داخلی استخوان ایلیوم در ناحیه لگن شروع میشود. فیبرهای عضلانی این دو دسته در پایینتر به هم پیوسته و بصورت یک تاندون به تروکانتر کوچک ایتخوان ران متصل میشوند. وظیفه این عضله خم کردن یا فلکشن مفصل ران و تا حدودی چرخش آن به خارج است

 

عضلات چرخاننده

البته عضلات زیادی میتوانند مفصل ران را بچرخانند ولی دسته ای عضلات عمقی در پشت مفصل ران قرار گرفته اند که به آنها عضلات چرخانده خارجی کوتاه Short external rotator muscles میگویند. این عضلات مفصل ران را به خارج میچرخانند و عبارتند از عضلات پیریفورمیس، ژملوس فوقانی و تحتانی، عضله چهارضلعی ران و عضله ابتوراتور داخلی

 

منبع :ایران ارتوپد

انواع عضله

عضلات را می توان به سه گروه تقسیم کرد:

 *عضله اسکلتی (مخطط و ارادی)

 *عضله قلبی (مخطط و غیرارادی)

 *عضله صاف (غیرارادی)

 هر سه گروه از عضلات دارای فیلامان های اکتین و میوزین هستند، ولی طول و قطر فیبرهای عضلانی نسبت به یکدیگر متفاوت است.

تصویر زیر:

 عضله اسکلتی (Skeletal muscle)

 عضلات اسکلتی با عمل انقباضی خود، دستگاه اسکلتی (استخوان ها و مفاصل) را تحت تاثیر قرار داده، باعث تحرک، ثبات و اعمال حرکتی گوناگون موجودات می گردند. عضلات اسکلتی توسط نورون های حرکتی (آلفا موتور نورون ها) تحریک می شوند. این نورون ها از شاخ قدامی نخاع یا هسته های حرکتی اعصاب مغزی به عضلات اسکلتی می روند.

 هر عضله اسکلتی از دو قسمت تشکیل شده است:

 *بافت عضلانی که خاصیت انقباضی داشته و بیشتر شامل فیلامان های اکتین و میوزین است. بافت عضلانی از فیبرهای عضلانی تشکیل می گردد. هر فیبر عضلانی یک سلول عضلانی است.

 *بافت همبند (یعنی اپی میزیوم،پری میزیوم و اندومیزیوم) که به صورت غلاف هایی بافت عضلانی را احاطه می کنند. این غلاف ها در ترتیب های متنوعی ترکیب شده و تاندون را می سازند که عضله اسکلتی را به استخوان متصل می کند.

 

ناحیه ای که در آن یک ترمینال آکسونی با یک فیبر عضلانی, ارتباط سیناپسی ایجاد می کند، محل تماس عصبی-عضلانی نامیده می شود.

تماس عصبی عضلانی در تصویر زیر:

  

هر نورون حرکتی, مجموعه ای از ترمینال های آکسونی را در انتهای مسیرش ایجاد می کند. یک نورون حرکتی که به عضله اسکلتی می رود در انتهای مسیرش می تواند چندین ترمینال آکسونی را ایجاد نماید که تعداد آن به نوع عضله و ظرافت عمل عضله اسکلتی مربوطه وابسته است.

مجموعه فیبرهای عضلانی که توسط یک نورون حرکتی آلفا (آلفا موتور نورون) عصب دهی می شوند به همراه آکسون نورون حرکتی, یک واحد حرکتی (Motor unit) نامیده می شود.

عضلات اسکلتی را می توان به گروه های زیر تقسیم کرد:

 *عضلات اندام فوقانی مانند عضله دوسر بازویی

 *عضلات اندام تحتانی مانند عضله چهارسر رانی

 *عضلات تنه

 *عضلات سر و گردن

 عضله قلبی (Cardiac muscle)

 دیواره قلب از خارج به داخل شامل سه لایه به نام های پریکارد، میوکارد و اندوکارد است که به لایه میانی (میوکارد) عضله قلب گفته می شود. میوکارد که بیشترین قسمت قلب را تشکیل می دهد دارای خاصیت انقباضی است.

 انواع عضله قلب عبارتنداز:

 *عضله دهلیزی

 *عضله بطنی

 *فیبرهای عضلانی تخصصی-هدایتی (یعنی فیبرهای گره سینوسی-دهلیزی و گره دهلیزی-بطنی(

 در حالت طبیعی، ایمپالس ها از گره سینوسی-دهلیزی شروع شده، سپس به دهلیزها، گره دهلیزی-بطنی و درنهایت به بطن ها انتقال می یابد. قلب بوسیله اعصاب خودکار سمپاتیک و پاراسمپاتیک کنترل می گردد. دستگاه عصبی خودکار به دو طریق فعالیت قلب را کنترل می کند:

 *تغییر تعداد ضربان قلب

 *تغییر قدرت انقباضی قلب

 عضلات صاف (Smooth muscles)

 به طورکلی دو نوع عضله صاف وجود دارد:

 *عضله صاف چند واحدی (مانند عضلات صاف عروق خونی، راست کننده مو، مژگانی چشم و عنبیه چشم)

 *عضله صاف تک واحدی (عضله صاف احشایی) (مانند عضلات صاف مجاری صفراوی، جدار روده و رحم)

 ویژگی عضله صاف چند واحدی، مجزا بودن فیبرهای عضلانی آن است و معمولا کنترل آنها ازطریق سیگنال های عصبی صورت می گیرد.

 فیبرهای عضله صاف تک واحدی (احشایی) ازطریق غشاء های سلولی با یکدیگر ارتباط می یابند. تحریک بخشی از عضله صاف احشایی- بدون حضور یک میانجی- منجربه تحریک فیبرهای مجاور می گردد (یعنی هدایت الکتریکی)

منبع: 

http://barzkar2.blogfa.com/post/278

 توسط:فیزیوتراپیست برزکار