دیسک‌های گردن ضربه‌گیرهای بالشتک مانندی هستند که بین مهره‌های گردن و قسمت بالایی پشت بدن قرار دارند. فتق یا بیرون زدگی دیسک گردن زمانی رخ میدهد که ماده ژلاتینی درون دیسک، نوکلئوس پولپوزوس، از دیواره بیرونی دیسک گردن بیرون بزند.
آرتروز گردن یک اصطلاح کلی برای ساییدگی و فرسودگی ناشی از بالا رفتن سن است که دیسک‌های ستون فقرات گردنی را درگیر میکند. همچنانکه دیسک‌ها مایع‌شان را از دست داده و کوچک‌تر میشوند، نشانه‌های آرتروز نیز گسترش می‌یابند، که از آن جمله می‌توان به ایجاد زائده‌های استخوانی در امتداد لبه‌های استخوان‌ها (خارها) اشاره کرد.آرتروز گردن عارضه شایعی است که با بالا رفتن سن بدتر میشود. بیش از ۸۵% از افراد بالای ۶۰ سال به آرتروز گردن مبتلا هستند.
علائم و نشانه‌ها
علائم فتق دیسک گردن اغلب شبیه به علائم مربوط به عوارض دیگری از قبیل سندرم تونل کارپل، مشکلات مربوط به عضله گرداننده شانه و یا بیماری نقرس می‌باشد. در برخی از بیماران، فتق دیسک گردن میتواند باعث فشار بر نخاع شود و دیسک بیرون زده در ناحیه گردن بر روی نخاع گردنی فشار وارد کند. این حالت از بیماری دیسک گردن میتواند بسیار شدید و خطرناک باشد و ممکن است نیاز به درمان فوری با استفاده از روش‌های تهاجمی‌تر مانند عمل جراحی داشته باشد. علائم ناشی از فشرده شدن نخاع در اثر دیسک گردن شامل لغزیدن یا تلو تلو خوردن در هنگام راه رفتن، مشکل در انجام کارهای ظریف با دست و بازو و احساس گزگز یا پرش ناگهانی در بالاتنه و حتی در ران پاها می‌باشد.
علت ها و دلایل
علل زیادی باعث ایجاد فتق دیسک گردن و درد شدید می شوند که عبارتند از:
فرسایش دیسک های ستون فقرات
درد ناشی از دیسک بیرون زده، معمولا به علت فرسایش ستون فقرات می باشد.
پشت و کمر ما وظیفه ی تحمل و پخش کردن وزن را داشته و دیسک های بین مهره ای، ضربه گیری در اثر حرکت (راه رفتن، چرخیدن و خم شدن) را بر عهده دارد. به دلیل فشار زیادی که به دیسک ها وارد می شود، با گذر زمان به آن ها آسیب وارد می شود و می تواند علت دیسک گردن و کمر باشد
حلقه ی فیبری (قسمت سخت خارجی دیسک) می تواند به تدریج ضعیف شده و به نوکلئوس پالپوزوس (هسته ی ژله مانند دیسک) اجازه ی خروج دهد، به این ترتیب، دیسک بیرون زده و متورم می شود.
آسیب به ستون فقرات
علت دیسک گردن می تواند در اثر آسیب باشد. تصادف رانندگی می تواند باعث بیرون زدن دیسک شود. برای مثال یک حرکت شدید و ناگهانی می تواند با وارد کردن فشار زیاد باعث بیرون زدن و پارگی دیسک گردد.
همچنین علائم دیسک گردن می تواند به علت بلند کردن نادرست یک جسم سنگین و یا چرخیدن بیش از اندازه بدن به وجود آید.
تاثیر همزمان آسیب ها و فرسایش ستون فقرات
ممکن است دیسک چنان ضعیف شده باشد که اتفاقاتی نه چندان مهم مثلا یک عطسه دچار بیرون زدگی شود عطسه رویداد مهمی که بتواند باعث آسیب شود به حساب نمی آید، ولی اگر فرد دیسک ضعیفی داشته باشد، نیروی حاصل از یک عطسه می تواند باعث فتق آن شود.
درمان
تخمین زده میشود که بیش از 75% ما در مرحله‌ای از زندگی دچار گونه‌ای درد گردن یا کمر خواهیم شد. اما خبر خوش این است که اکثر ما بدون نیاز به جراحی بهبود خواهیم یافت و معمولاً درمان بدون جراحی دیسک گردن و کمر مانند فیزیوتراپی دیسک گردن و کمر ، ورزش دیسک کمر، ورزش دیسک گردندر مقایسه با جراحی نتیجه بهتری به دست می‌دهند. برای درمان دیسک گردن از روش های زیر استفاده می شود
گردنبند طبی
این گردنبند ها حرکات گردن را به علت دیسک گردن قدری محدود می کنند و به عضلات گردن اجازه می دهند مدتی استراحت کنند و این موجب می شود فشار به ریشه های عصبی کمتر شود.نکته مهم این است که برای درمان دیسک گردن بدون جراحی این گردنبند ها نباید به مدت طولانی بسته شوند چون موجب ضعیف شدن عضلات گردن و بدتر شدن وضعیت بیمار می شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی و انجام دادن نرمش های طبی مخصوص برای افزایش قابلیت انعطاف گردن و تقویت عضلات گردن به رفع علائم دیسک گردن کمک کند. گاهی اوقات از کشش سر و گردن هم برای کاهش علائم دیسک گردن استفاده می شود.
دارو
متخصص از داروهای ضد التهابی مثل پروفن، داروهای شل کننده عضلات و گاهی اوقات از تزریق مستقیم کورتیکوستروئید در اطراف ریشه های عصبی برای کاهش مشکلات مبتلایان به علت دیسک گردن استفاده می کند.
تزریق کورتیکواستروئید
در صورتی که اقدامات فوق نتواند موجب کاهش مشکلات بیمار مبتلا به دیسک گردن شود تزریق
کورتیکواستروئید در فضای اپیدورال روش بعدی درمان دیسک گردن است.
ازن تراپی
بهبود آسیب دیدگی در بافت های بدن به وجود جریان خون در این بافت ها بستگی دارد. بافت های بدن برای بازسازی و احیا نیاز به ویتامین، مواد معدنی و اکسیژن نیاز دارند که باید توسط خون به این بافت ها منتقل شود. اکسیژن مهم ترین ماده برای ترمیم بافت ها است. وجود تورم و التهاب در ناحیه آسیب دیده موجب کاهش جریان خون،اکسیژن و مواد مغذی در این ناحیه می شود. عدم حضور اکسیژن موجب تجمع اسید لاکتیک و منجر به درد می شود. در روش اوزون درمانی که از شیوه های جراحی بسته ستون فقرات است، اوزون،دارو های ضد التهابی و ویتامین ها به ناحیه آسیب دیده تزریق می شود. این روشدرمان درد گردن به ترتیب زیر عمل می کند:
با استفاده از بی حسی موضعی عصب ها بی حس می شوند.
مواد ضد التهابی موجب کاهش درد،تورم و التهاب و در نتیجه افزایش جریان خون می شوند.
با استفاده از ویتامین و مواد معدنی بافت ها تغذیه می شوند و به بازسازی آن ها کمک می شود.
اوزون که یک اکسیژن غیر فعال است پس از تزریق به بافت به صورت فعال در آمده و موجب اکسیژن رسانی به ناحیه آسیب دیده می شود.
تاثیر درمان یک تا سه روز پس از انجام تزریق آغاز می شود و و تا زمان دستیابی به بهبودی کامل هر یک تا دو هفته تکرار می شود. روند بهبودی در بیماران بسته به شدت آسیب متفاوت است، با این حال اکثر بیماران تنها به سه تا پنج جلسه درمان نیاز دارند. بر خلاف دیگر روش های تزریقی ، تزریق اوزون هیچ عوارض جانبی را برای بیماران به همراه ندارد و نتایج آن دائمی است.
تحقیقات نشان میدهد که میزان موفقیت دراستفاده ازاوزون درمانی برای درمان بیماری دیسک گردن 95 درصد بوده است که این آمار درمجله های پزشکی معتبر بین المللی ثبت شده است برای اختلال دیسک کمر میتوانیم با استفاده ازروش اوزون درمانی ازانجام عمل جراحی جلوگیری کنیم این روش یک روز انجام میشود وبعدازآن هیچ گونه ناراحتی برای بیمار ایجادنمیشود وبیماران میتوانند2 روز بعداز درمان به فعالیت های خود ادامه دهند. ازن درمانی باعث کم کردن حجم دیسک ها میشود وفشار ها ی وارد شده بر دیسک را کاهش میدهد این روش همچنین دارای اثربی حسی وضدالتهابی است وباعث کاهش درد میشود وبه درمان دیسک کمر کمک میکند.
ورزش
حرکت‌های تقویتی و کششی تقویت کننده‌ی عضلات نگهدارنده‌ی گردن توانایی حرکتی گردن و دیسک‌های مهره‌‌ای آن را افزایش میدهد. البته ورزش درمانی برای تسکین علائم کافی نیست؛ در واقع شروع حرکت‌های اصلاحی به بعد از انجام دیگر اقدامات درمانی موکول میشود.
کشش مهره‌های گردنی
کشش (ترکشن) سر فشار روی ریشه عصب را کاهش میدهد. البته کشش ستون فقرات برای تمام بیماران مناسب و یا کارآمد نیست، اما انجام آن آسان است و اگر موثر باشد، بیمار میتواند درمان را با تهیه دستگاه در منزل انجام دهد. کشش ملایم روی مهره‌های گردن فشار روی گردن را برای مدت کوتاهی از بین می‌برد.
لیزر درمانی
درمان با لیزر سرد، نیز یکی از روش های درمان دیسک گردن بدون جراحی برای بیمارانی است که نمی‌خواهند داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب یا مسکن‌های قوی تجویزی مصرف کنند. در صورتی که بیمار به مسکن‌های تجویزی واکنش شدید نشان دهد، لیزر درمانی به وی توصیه میشود. لیزر درمانی روشی موثر برای تسکین درد کمر یا پشت بدن و گردن درد ناشی از فتق دیسک مهره‌های گردنی است که اثر آن با رعایت وضعیت اندامی مناسب بیشتر نیز میشود.
جراحی
در صورت عدم پاسخ درمانی مناسب به روش های ذکر شده و یا در مواردی که بیمار از نظر حرکتی دچار فلجی شده باشد از روش های جراحی برای درمان دیسک گردن استفاده می شود.
به نام يكتا خالق هستي