ناهنجاری پشت کج یا اسکولیوز

ناهنجاری پشت کج یا اسکولیوز

 

ناهنجاری پشت کج یا اسکولیزتمایل و انحنای ستون مهره ها به یكی از طرفین چپ یا راست بدن،پشت كج یا اسكولیز نامیده می شود.در این ناهنجاری،عضلات یك سمت بدن كوتاه و منقبض شده و عضلات سمت دیگر بدن شل می شوند و به همین علت ستون مهره ها با تحمل یك انحنا به سوی پهلوی دیگر تغییر شكل پیدا می كند.البته ناهنجاری دیگری نیز شبیه همین عارضه در اثر انحنای ستون مهره ها به یك سمت بدن همراه با چرخش طولی مهره ها كه ناشی از یك نوع تغییر ساختمانی در استخوانهای اندام تنه است،به وجود می آید.
در این ناهنجاری ابتدا ستون مهره ها به شكل كمان به یك سمت بدن منحرف می گردد و در صورتی كه از حركات اصلاحی و درمانی مناسب در پیشگیری و درمان آن استفاده نگردد،انحراف و تغییر شكل ستون فقرات پیشرفت كرده و حالت انحنای S گونه پیدا می كند پیدایش انحنای پیشرفته در ستون مهره ها صرفا به دلیل ضعف عضلات نگهدارنده آنها نبوده و عوامل دیگر مانند:نرمی استخوان و اختلالات متابولیسم كه معمولا در سنین كودكی اتفاق می افتد سبب بروز این بیماری می شوند.به طور كلی در نا هنجاری پشت كج اعم از نوع ساده و یا پیشرفته ،ستون فقرات توانایی خود را در نگهداری وزن بدن از دست می دهد و وضعیت طبیعی محفظه قفسه سینه و طرز قرار گرفتن ارگانهای داخل آن را مختل و غیر طبیعی می سازد و همین امر سبب بروز برخی از ناهنجاریهای ارگانیكی نیز در افراد مبتلا می گردد.در نوع پیشرفته پشت كج ،فشار وارد بر اعصابی كه از میان مهره ها عبور می كند افزایش می دهد و مشكلات و ناراحتیهای دیگر را به وجود می آورد.
● از شیوه های تشخیص و بررسی پشت كج به دو روش زیر اشاره می كنیم:
۱) بیمار بدون لباس و از طرف سینه به دیوار می چسبد،سپس به موازات شانه های او خطوطی را بر روی دیوار رسم می كنیم .دو خط مذكور را با خط كش به هم وصل می نمائیم.اگر خط رسم شده با خط افق (سطح زمین)موازی باشد.نشان دهنده این است كه فرد هیچگونه انحرافی در ستون مهره ها ندارد.در غیر این صورت ،وجود زاویه بین خط ترسیم شده با افق ،احتمال عارضه پشت كج است شدت ناهنجاری به زاویه خط شانه وافقی بستگی دارد.
۲) در این آزمایش ،چنانچه اشخاص مبتلا به پشت كج روی یك تخت یا میز سفت به پشت بخوابند ،كجی موجود در ستون مهره ها به طور موقت از بین خواهد رفت در صورتی كه بدن را در حال ایستاده كاملا شل و آزاد نگهدارد كجی ستون فقرات آنان به راست یا به چپ بخوبی نمایان خواهد شد.در این صورت فرد مبتلا به پشت كج ساده بوده و می تواند با اعمال حركات اصلاحی نسبتا درمان گردد.
● نشانه های ناهنجاری پشت كج
▪ افراد مبتلا به پشت كج معمولا دارای مشخصات ویژه ای به شرح زیر هستند
۱) ارتفاع شانه ها نابرابر بوده و یك شانه از شانه دیگر بلندتر است .
۲) لگن خاصره به یك طرف بدن متمایل می گردد.
۳) فاصله بین دست و بدن در سمتی كه شانه پائین تر است از طرف مقابل بیشتر است.
۴) عضلات قسمت مقعر ستون مهره ها،كوتاه شده و منقبض می گردند.
۵) عضلات قسمت محدب ستون مهره ها ،كش یافته و شل می شوند.
● روش درمان پشت كج
برای درمان این ناهنجاری ابتدا با انجام حركات و نرمشهایی كه موجب تحرك در ستون مهره ها می شوند باید نسبت به ایجاد جنبش پذیری بیشتر اقدام كرده و با انجام حركاتی كه بتواند ستون مهره ها را به سمت جلو،عقب،طرفین و چرخش وادار نماید در جهت افزایش انعطاف پذیری و نرم كردن این مفاصل گام برداشته شود.
عضلات درگیر در پشت كج نیز می بایست مورد مداوا و حركت درمانی واقع شوند و با كشش عضلات راست كننده ستون مهره ها و عضله مایل شكمی كه در اثر انحنای ستون فقرات كوتاه و منقبض شده اند و همچنین تقویت عضلات بخش محدب تنه و عضلات پشت و توسعه قابلیت ارتجاعی آنها در جهت اصلاح انحنای ستون فقرات اقدام گردد.
● حركت اصلاحی ناهنجاری پشت كج:
۱) با نگهداشتن یك تكه پارچه و یا چوب در بین دستها،سعی می كنیم تا بدن را به سمت چپ و راست هم كنیم و پس از هر حركت به حالت اولیه باز گردیم.
۲) با پاهای باز می ایستیم و دستهایمان را كنار بدن كشیده نگه می داریم سپس با خم شدن به طرفین سعی می كنیم تا دستهایمان را به مچ پاها برسانیم و بازگردی
۳) دوبدو روبروی هم می ایستیم و دستهایمان را در بالای سر می گیریم،سپس با چرخش دستها و بدن یك دور كامل بر روی پاها چرخیده و دوباره روبروی هم قرار می گیریم.



منبع : باشگاه فرهنگی ورزشی پیام

پیچ خوردگی مچ پا

پیچ خوردگی مچ پا

 

پیچ خوردگی مچ پادر زمان بروز چنین اختلالاتی، فرد احساس درد یکباره و تورم مفاصل و عضلات می کند. این حالتها در مورد کشیدگیهای بیش از حد، تغییر یکباره جهت حرکت یا کاهش یکباره حرکت یا در طی ضربات در حین انجام فعالیتهای ورزشی رخ می دهند.
درچه زمانی باید به دنبال توصیه های پزشکی بود
در زمان بروز پیچ خوردگی، در صورت وجود شرایط زیر حتماً به اورژانس مراجعه کنید.
صدایی شبیه به ترکیدن چیزی : امکان دارد به دنبال آسیب فرد صدایی شبیه به ترکیدن چیزی را در داخل مفصل خود حس کند و بعد از آن قادر به حرکت آن مفصل نباشد و همراه با تورم قابل ملاحظه باشد. در این حالت باید حتماً به پزشک مراجعه نمود و تا زمان مراجعه از کیسه یخ استفاده کرد.
▪ عدم تحمل وزن : در صورت وجود درد شدید و ناپایداری مفصلی، فرد قادر به تحمل وزن خود نباشد.
▪ التهاب : در صورت وجود تب ، قرمزی و گرمی محل آسیب، امکان دارد عفونت ایجاد شده باشد.
پیچ خوردگی بسیار شدید: در این حالت نیز تأخیر در درمان یا درمان نامناسب منجر به ایجاد دردهای مزمن یا تخریب مفصلی طولانی مدت می شود و لذا در این موارد نیز باید به پزشک مراجعه نمود.
در صورت بروز پیچ خوردگی، در محل آسیب به سرعت متورم شده و شدیداً دردناک می باشد، یا اینکه فرد احساس پارگی عضلانی یا شکستگی می کند و باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند. در صورت عدم بهبود درد، و تورم در طی دو یا سه روز حتماً به پزشک مراجعه کنید.
● تشخیص
در هر دو حالت، وجود هرگونه ناراحتی در محل آسیب، کلید تشخیصی به حساب می آید. در معاینه ممکن است تورم، خونریزی، در مفصل و عضله، و یا احساس درد در طی تماس، مشخص شود. ممکن است به منظور رد کردن شکستگی یا سایر اختلالاتی که منجر به ایجاد علایم مشابه می شوند. عکسبرداری از محل آسیب توصیه شود.
● درمان
درمان کشیدگیها، پیچ خوردگی ها بستگی به شدت ، آسیب دارد. در موارد خفیف،تنها اقدامات مراقبتی معمول و استفاده از داروهای معمولی نظیر ایبوبروفن یا استامینوفن کافی است. در موارد متوسط یا شدید، هرچه زودتر باید بر محل آسیب یخ گذاشته شود تا میزان تورم به حداقل برسد. در موارد بسیار شدید نیز استفاده از آتل یا ابزار خاص به منظور بی تحرک نمودن محل آسیب ممکن است لازم باشد، گاهی اوقات حتی باید از اعمال جراحی به منظور درمان استفاده کرد.

 

محسن موحدی
www.footclinic.ir
www.drmovahedi.com

کجی ستون فقرات

اسکولیوز

 

اسکولیوز● شرح بیماری
اسکولیوز (انحنای‌ ستون‌ فقرات‌) خمیدگی‌ بدون‌ درد ستون فقرات که‌ گاهی‌ حالت‌ پیشرونده‌ داشته‌ و باعث‌ تغییر شک‌ قفسه‌ سینه‌ و پشت‌ می‌شود. این‌ عارضه‌ می‌تواند مهره‌های‌ قفسه‌ سینه‌ای‌ (میانی‌) یا مهره‌های‌ کمری‌ (پایینی‌) ستون‌ فقرات‌ را درگیر سازد. این‌ عارضه‌ بیشترین‌ شیوع‌ را در نوجوانان‌ داشته‌ و در دختران‌ شایعتر از پسران‌ است‌.
● علایم‌ شایع‌
الف) مراحل‌ اولیه‌:
در مراحل‌ اولیه‌ علایم‌ واضحی‌ وجود ندارد و اسکولیوز توسط‌ پزشک‌ یا مسؤول‌ بهداشت‌ مدرسه‌ در طی‌ معاینات‌ معمول‌ کشف‌ می‌گردد.
ب) مراحل‌ پیشرفته‌:
۱) انحنای‌ قابل‌ مشاهده‌ قسمت‌ بالای‌ تنه‌. ستون‌ فقرات‌ به‌ شکل‌ S یا کمان‌ درمی‌ آید.
۲) شانه‌ها غیرهم‌تراز شده‌ و مدور می‌گردند.
۳) فرورفتگی‌ قفسه‌ سینه‌
۴) حرکت‌ موجی‌ پشت‌
۵) به‌ جلو کشیده‌ شدن‌ یک‌ طرف‌ لگن
۶) درد پشت‌
● علل‌
معمولاً ناشناخته‌ است‌. اسکولیوز گاهی‌ نتیجه‌ موارد زیر است‌:
الف) بیماری‌های‌ دستگاه‌ عصبی‌ مرکزی‌، نظیر فلج اطفال یا دیستروفی عضلانی
ب) نقایص‌ مادرزادی‌ ستون فقرات
ج) نابرابری‌ طول‌ پاها
● عوامل تشدید کننده بیماری
‌سابقه‌ خانوادگی‌ اسکولیوز
● پیشگیری‌
‌در حال‌ حاضر قابل‌ پیشگیری‌ نیست‌.
● عواقب‌ موردانتظار
اسکولیوز اگر زود تشخیص‌ داده‌ شود معمولاً به‌طور کامل‌ قابل‌ اصلاح‌ است‌. اغلب‌ ممکن‌ است‌ به‌ یک‌ بریس‌ پشت‌ که‌ روزها بیمار آن‌ را می‌بندد، برای‌ سالیان‌ دراز نیاز باشد.
● عوارض‌ احتمالی‌
الف) تغییر شکل‌ شدید ستون فقرات و دنده‌ها
ب) اختلال‌ در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ اجتماعی‌ بیمار
ج) اختلال‌ تنفس‌
د) عفونت ریه
و) نارسایی احتقانی قلب
● درمان
الف) اصول‌ کلی‌
۱) تشخیص‌ اسکولیوز براساس‌ معاینه‌ فیزیکی‌ و رادیوگرافی ستون‌ فقرات‌ مطرح‌ می‌گردد.
۲) بسیاری‌ از موارد اسکولیوز خفیف‌ بوده‌ و درمان‌ چندانی‌ جز درمان‌ فیزیکی‌ به‌منظور تقویت‌ عضلات‌ پشت‌ و اصلاح‌ وضعیت‌ فیزیکی‌ ظاهری‌ بدن‌ نیاز ندارند.
۳) در مورد کودکانی‌ که‌ به‌ درمان‌ بیشتری‌ نیازمندند معمولاً استفاده‌ از بریس‌ طبی‌ پشت‌ (گاهی‌ برای‌ چندین‌ سال‌) توصیه‌ می‌شود. انواع‌ جدیدتر بریس‌ پس‌ از پوشیده‌ شدن‌ کمتر در ظاهر قابل‌ مشاهده‌ بوده‌ و این‌ امکان‌ را فراهم‌ می‌آورند که‌ فرد مانند افراد عادی‌ لباس‌ بپوشد.
۴) در مورد بزرگسالان‌ نیازمند درمان‌، ورزش‌هایی‌ به‌منظور تقویت‌ عضلات‌ پشت‌ توصیه‌ می‌گردد (ورزش‌ انحنای‌ ستون‌ فقرات‌ را اصلاح‌ نمی‌کند). از آنجا که‌ در بزرگسالان‌ رشد ستون‌ فقرات‌ متوقف‌ شده‌ است‌، استفاده‌ از بریس‌ پشت‌ مؤثر نیست‌.
۵) جراحی‌ برای‌ اصلاح‌ تغییر شکل‌ (تنها در موارد شدید) توصیه‌ می‌گردد.
۶) اگر طول‌ دوپا نابرابر باشد، کفش‌ مخصوص‌ برای‌ پای‌ کوتاهتر ممکن‌ است‌ تجویز شود.
ب) داروها
‌داروها در تصحیح‌ این‌ اختلال‌ نقش‌ ندارند. برای‌ ناراحتی‌ خفیف‌ ناشی‌ از عدم‌ تعادل‌ عضلات‌ یا عوارض‌ اسکولیوز می‌توان‌ از داروهای‌ بدون‌ نسخه‌ نظیر آسپیرین یا استامینوفن استفاده‌ کرد.
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
‌نرمش‌های‌ اختصاصی‌ ممکن‌ است‌ بخشی‌ از درمان‌ باشد. اگر استفاده‌ از بریس ضروری‌ باشد، شرکت‌ کردن‌ بیمار در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ ورزشی‌ محدود می‌گردد. برخی‌ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها نظیر شنا و اسب‌سواری‌ ممکن‌ است‌ توصیه‌ شوند چون‌ این‌ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها باعث‌ تقویت‌ عضلات‌ پشت‌ می‌گردند.
د) رژیم‌ غذایی‌
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
شک‌ به‌ پیدایش‌ اسکولیوز در کودک‌.

 

منبع: www.irteb.com

 

منبع : شبکه رشد

کمر درد

با کمر درد چه کنیم؟

 

با کمر درد چه کنیم؟تقریباً همه ی افراد ، كم و بیش در نقاطی از كمر خود احساس درد دارند. اغلب ما هنگام انجام فعالیت هایی نظیر نصب دستگاه تهویه، جابجا كردن جعبه های بزرگ و بلند كردن كودكان، كمردرد خود را جدی نمی گیریم. ما به این مسئله توجه نداریم كه كمردردها در نتیجه صدماتی است كه با رفتارهای روزانه ما تشدید می شود. اكثر ما هنگام ایستادن، نشستن و خم شدن ، وضعیت های نامناسبی در بدن خود ایجاد می كنیم. ما هنگام بلند كردن اشیاء به جای خم كردن زانو، كمر خود را خم می كنیم. انجام كارهایی كه برای سلامتی ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع می كردند، بعد از سالها موجب می شود كمردرد ما شروع شود. وارد آمدن فشار زیاد به عضلات كمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباط های كمری كه نگه دارنده مهره ها هستند باعث كمردرد می شود. عضلات كمر برای مقابله با این فشار دچار گرفتگی و انقباض می شوند تا بتوانند كمر را از صدمه بیشتر محافظت كنند و این حالت ، خود باعث تشدید درد كمر است. در واقع این سیكل درد، سفتی و انقباض عضلانی درمان نمی شود مگر این كه شما فعالیت خود را كم كنید ، به كمر خود استراحت دهید و به تدریج ازعضلات خود استفاده نمایید.
در گذشته ، پزشكان استراحت طولانی مدت در بستر را توصیه می كردند اما اكنون به این نتیجه رسیده اند كه استراحت بیش از حد باعث طولانی شدن درمان كمردرد است. این مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق می كند. به همین دلیل امروزه شما كمتر مشاهده می كنید كه از گردن بندهای مخصوص درد گردن استفاده شود.
در حال حاضر كمردردهای شدید، حداكثر با چند روز استراحت و پس از آن با شروع فعالیت های سبك و كشش آرام عضلات درمان می شوند، این طریقه درمان باعث افزایش قدرت خم شدن بدن و توان حركت خواهد شد.
سایر علل كمردرد در بروز آرتروز و فتق دیسك كمر (غضروف بین مهره ها) مشاهده می شود. فتق دیسك در بین عوامل كمردرد شیوع كمتری دارد ولی بهتر شناخته شده است. دیسك بین مهره ها ، فضای نرمی را بین مهره ها ایجاد می كند، گاه این دیسك متورم شده و به اعصاب ناحیه فشار وارد می آورد. اغلب اعصابی كه از ران و بازو می گذرند تحت فشار قرار گرفته و گاه بی حسی، ضعف و مشكلاتی در كنترل ادرار ایجاد می كنند. فتق دیسك مانند سایر علل كمردرد، خود به خود بر طرف می شود و اغلب نیازی به عمل جراحی نیست. در حقیقت سی درصد مردم مبتلا به فتق دیسك هستند و هرگز برایشان مشكل جدی ایجاد نمی شود.
درمان
برای برطرف كردن كمردرد، به پشت بخوابید، یك بالش زیر زانوهایتان قرار دهید. (در حالی كه زانوهایتان را جمع كرده اید). این طریقه خوابیدن فشار را از كمر شما بر می دارد. درمان اصلی همه كمردردها كم كردن فعالیت است. البته این كاهش فعالیت همان طور كه قبلاً گفته شد فقط برای چند روز پیشنهاد می شود و پس از آن با نرمش های مخصوص پایین كمر و «عضله چهار سر ران» می توان كمردرد را درمان كرد.در اولین روزها برای كاهش التهاب می توان از یخ در موضع درد استفاده كرد و بعد از چند روز می توانید از گرمای موضعی كمك بگیرید تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف كنید. همچنین داروهای ضد التهاب مثل ایبوبروفن، كتو بروفن و ناپروكسن در بر طرف كردن درد و التهاب مؤثر هستند. اگر یك دارو اثر نكرد، نوع دیگری از دارو را مصرف كنید؛ زیرا افراد مختلف نسبت به داروها عكس العمل متفاوتی دارند. به خاطر داشته باشید كه داروهای ضد التهاب را حتماً همراه غذا میل كنید تا باعث ایجاد زخم معده شما نشوند.داروهای جدید و گران قیمت « ویوكس» و « سلیركس» بهتر از داروهای قدیمی عمل نمی كنند ولی تحریكات معده در آنها كمتر است و به طور كلی برای درمان دردهای طولانی مدت و در افرادی با سابقه زخم معده مصرف می شوند.
استامینوفن نمی تواند كمك به رفع التهاب كند. ولی می تواند درد را بر طرف سازد. هم چنین بر روی معده نیز اثری ندارد. استامینوفن بی خطرترین دارو در درمان های طولانی مدت است ولی نباید بیش از ۲ تا ۳ هزار میلی گرم در روز مصرف شود؛ زیرا مصرف زیاد دارو ، كبد را تحت تأثیر قرار می دهد.
داروهای شل كننده عضلات توصیه نمی شوند؛ زیرا بر كاهش درد كمر تأثیری ندارند.
آیا نیازی به گرفتن عكس هست؟
اكثر مردم سؤال می كنند آیا عكس برداری معمولی یا «ام. آر.آی» لزومی دارد؟ باید گفت همه كمردردها نیاز به عكس برداری ندارند. در مواردی كه مشكوك به صدمات استخوانی مثل صدمه به مهره ها در اثر ضربه، پوكی استخوان یا سرطان هستید عكس برداری می تواند مفید باشد. ولی عكس ها بافت های نرم عضله و رباط ها و دیسك ها را نشان می دهند.زمانی كه تصمیم به جراحی داریم و یا در تشخیص علت دردهای بهبود ناپذیر ، انجام «ام.آر.آی» توصیه می شود. انجام ام.آر.آی برای فتق های دیسك ضروری نیست؛ زیرا درمان را تغییر خواهد داد.
درمان در زمانی كه كمردرد بهبود نمی یابد
جابجا كردن ستون فقرات ، طب سوزنی ، یوگا ، ماساژ درمانی و تزریق استروئید اپیدورال (كمری) بستگی به نوع درد كمر دارد. ماساژ درمانی در مواردی كه علت كمردرد ناشناخته است مؤثر می باشد. بعضی از پزشكان با برگرداندن مهره ها و جابجا كردن آن موافق نیستند؛ زیرا معتقدند استخوان های كمر توسط عضلات حمایت می شوند و اگر درمانی صورت می گیرد باید روی عضلات انجام شود.
اگر كمردردی دارید كه بعد از هفته ها درمان نشده است به پزشك خود مراجعه كنید. اگر ضعف یا سستی در بازو یا ران خود احساس می كنید آن را جدی بگیرید.
یوگا تمرین كنید
بعضی از پزشكان معتقدند یوگا بهترین درمان دردهای مزمن كمر است؛ زیرا حالت مناسب را در بدن ایجاد می كند و با تنفس مناسب، كشش و فشار روی عضله را كم می كند. خیلی از بیمارانی كه از درمانهای دیگر نتیجه نگرفته اند می گویند یوگا در درمان آنها مؤثر بوده است.بعد از بهبود كمردرد، تمرینات نرمشی را ادامه دهید، وزن خود را كم كنید و به اصلاح حالت و كشش عضلات اهمیت دهید. نرمش عضلات مربوط به شكم را انجام دهید تا از كمردردهای آینده پیشگیری شود.اگر در قسمت بالای كمر خود احساس ناراحتی می كنید، تمرینات خم شدن به سمت پایین و تمرینات نرمشی شانه ها را انجام دهید (شانه ها را به طرف یكدیگر كشیده و چند ثانیه نگه دارید سپس بر عكس عمل كنید).
بهترین تمرین برای اصلاح حالت كمر این است كه با فاصله ۳۰ سانتیمتر از دیوار و در مقابل آن تكیه دهید شكم خود را به داخل بكشید، سینه را بیرون دهید بعد از چسباندن كمر به دیوار، سر، شانه ها و پشت و لگن همه در یك ردیف قرار می گیرند و به این طریق گودی كمر از بین می رود. این حالت شبیه حالت ایستادن سربازان است. صدها سال قبل این طور گفته می شد كه سربازان می توانند ساعت ها بدون احساس كمردرد روی پا بایستند مشروط به اینكه حالت ایستادن آنها درست باشد. آیا شما طور دیگری فكر می كنید؟ البته همه پدر و مادرها به نحوه صحیح ایستادن و نشستن فرزندان تأكید دارند ولی آنها نمی توانند تمام اوقات همراه فرزندان خود باشند و آنها را كنترل كنند! درست ایستادن و درست نشستن باید برای ما به صورت عادت درآید.



منبع : تبیان

کمر درد

کمرم شکست!

 

کمرم شکست!آیا دچار کمردرد شده‌اید و بعد از گذشت یک هفته هنوز هم درد شما به شکل آزاردهنده‌ای ادامه دارد؟ آیا کمردردتان همراه تبی غیرقابل توجیه است؟ در فقرات ناحیه کمری قرمزی و یا تورمی مشاهده می‌کنید؟ کمردردتان در اثر ضربه شدید یا سقوط از بلندی به وجود آمده است؟.
در صورت مشاهده هر کدام از موارد بالا حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر چه کمردرد به ظاهر یک عارضه ساده و زودگذر است که تقریبا بیشتر مردم زمانی در طول زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند، اما همیشه هم نباید به راحتی از آن گذشت. کمردرد ممکن است به راحتی و بعد از چند روز به صورت خود به خود بهبود پیدا کند اما در مراحل پیشرفته آن گاهی حتی نیاز به جراحی وجود دارد.
● کمردرد و علل آن
کمردرد معمولا در اثر اسپاسم عضلات بزرگ حمایتی ستون فقرات به وجود می‌آید.
هرگونه آسیب به کمر می‌تواند باعث پیدایش این اسپاسم شود. درد ناشی از کشیدگی عضلات معمولا در محدوده کمر است اما گاهی در باسن و بالای ران هم منتشر می‌شود. شروع این درد گاه به صورت ناگهانی و زمانی طی چند ساعت بعد از فعالیت یا آسیب به وجود می‌آید. کشیدگی عضلانی، درد مبهم ناشی از عفونت‌های ویروسی، قاعدگی یا سندرم قبل از قاعدگی، نشستن طولانی مدت در افراد مستعد، آرتریت (التهابات مفصلی)، وضعیت بد بدن و انحنای غیرطبیعی ستون فقرات از مهم‌ترین علل بروز کمردرد هستند.
عفونت مثانه، اندومتریوز، کانسر تخمدان، کیست‌های تخمدانی، فشار روی ریشه‌های عصبی ناشی از تنگی کانال نخاعی یا دیسک کمری و پارگی دیسک بین مهره‌‌ای از دیگر علل کمردردها هستند. این عوامل اگرچه خیلی شایع نیستند، اما اغلب خطرناکند.
کمردردها اغلب در سه گروه زیر قرار می‌گیرند، کمردردهایی که بر اثر پیچ‌خوردگی‌ها و رگ‌به‌رگ شدگی‌ها به وجود می‌آیند، کمردردهایی که حاصل فشار به ریشه اعصاب هستند و کمردردهای ناشی از استنوز (تنگ افتادن نخاع).
هنگامی که دردکمر بر اثر آسیب وارده به رباط‌ها باشد، به اصطلاح به آن پیچ‌خوردگی می‌گویند و زمانی که درد حاصل از آسیب به عضلات اطراف ستون فقرات باشد، به آن رگ‌به‌رگ شدن گفته می‌شود. این دو عارضه معمولا با استراحت و گاه چند جلسه فیزیوتراپی قابل درمان هستند. بیرون‌زدگی یا فتق دیسک بین مهره‌ای (لغزش یا پاره‌شدگی دیسک) یکی دیگر از انواع کمردردهاست که براثر فشار به ریشه‌های عصبی در اطراف ستون فقرات به وجود می‌آید. در این وضعیت غلاف بیرونی دیسک ضعیف شده و در نتیجه بخش ژلاتینی و نرم درونی برجسته می‌شود. در صورتی که بیرون‌زدگی شدید باشد یا قطعه‌ای از دیسک جدا شود، باعث تحریک ریشه عصبی می‌شود. گاهی این دیسک بر ریشه عصب سیاتیک بزرگ که پشت ران و ساق را عصب‌دهی می‌کند، فشار می‌آورد و فرد دچار بیماری سیاتیکا می‌شود.
این بیماری باعث درد و بی‌حسی در ناحیه سرین و ران شده گاه تا پنجه پای فرد هم تیر می‌کشد. البته بیماری سیاتیکا ممکن است گاهی فقط به صورت درد در ناحیه زانو احساس شود.
هنگامی که خارهای استخوانی (استئوفیتاها) و سایر بافت‌های شکاف درون مهره‌ها (محل عبور طناب نخاعی و ریشه‌های عصبی) باریک می‌شود و بافت عصبی تحت فشار قرار می‌گیرد، فرد دچار استوز نخاعی می‌شود. در این بیماری فرد به ویژه در هنگام راه رفتن یا ایستادن دچار درد، گرفتگی و ضعف عضلات می‌شود.
● ورزش راز سلامتی
اگر به سلامتی خود علاقه‌مند هستید و دوست دارید همیشه سالم و فعال باشید، ورزش و نرمش را فراموش نکنید.
ورزش ملایم می‌تواند عضلات پشت را تقویت کند و به این شکل از ستون فقرات شما محافظت کرده و انعطاف‌پذیری آن را تضمین کند. قدم‌زدن و دوچرخه‌سواری، ورزش‌هایی هستند که می‌توانند با زندگی روزمره شما همراه شوند. شنا (البته به طریق صحیح) به‌ویژه برای تقویت عضلات پشت، بسیار مفید است.
اگرچه تمرینات ورزشی منظم نقش مهمی در پیشگیری افراد در ابتلا به کمردرد دارد اما در صورتی که دچار کمردرد هستید، بهتر است قبل از شروع هر ورزش با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید. یک فیزیوتراپیست خوب، می‌تواند ورزش‌هایی متناسب با نیازهای شما پیشنهاد کند.
انتخاب ورزشگاه یا به عبارت بهتر، مربی خوب ورزشی هم یکی دیگر از نکات بسیار مهمی است که عدم توجه به آن می‌تواند باعث ایجاد و یا تشدید کمردرد در شما شود. یک مربی ناآگاه، ناخواسته با دادن تمرینات نامناسب و گاه اشتباه، سلامتی شما را به مخاطره خواهد انداخت. اگر تازه‌کار هستید، آرام‌آرام و با در نظر گرفتن توانایی‌هایتان پیش بروید. قبل و بعد از ورزش، حتما تمرینات کششی ملایم برای گرم‌کردن بدن خود انجام دهید.
● چاق‌ها مواظب باشند
اضافه‌وزن می‌تواند باعث ایجاد فشار روی ستون فقرات شده و آن را از حالت طبیعی خارج کند، بنابراین پایین نگه‌داشتن وزن، امری ضروری است.
برخی از ورزش‌های ایروبیک (هوازی) مانند دوچرخه‌سواری، قدم‌زدن یا دویدن، در کنترل وزن به شما کمک خواهد کرد. برخی از پزشکان معتقدند یوگا بهترین درمان برای دردهای مزمن کمر است چون حالت مناسب را در بدن ایجاد کرده و با تنفس مناسب، کشش و فشار روی عضله را کم می‌کند.
اگر به اقتضای حرفه خود، ساعات زیادی در طول روز در حالت نشسته هستید، باید مراقب باشید، چون کمردردهای مزمن در کمین شماست.
محققان اسکاتلندی و کانادایی، طی تحقیقات خود روی گروهی از افراد به این نتیجه رسیدند که راست نشستن به مدت طولانی سبب کشش غیرضروری کمر و پشت می‌شود.
این محققان توصیه می‌کنند کسانی که مجبور هستند ساعات زیادی به‌صورت نشسته کار کنند، هرازگاهی حالت نشستن خود را طی کار تغییر بدهند تا فشار کمتری بر ستون فقرات و کمر آنها وارد شود.
برای بلندکردن اشیای سنگین هم هرگز بیش از اندازه خم نشوید. برای بلند‌کردن این اشیا، زانوهایتان را خم کنید و جسم را بردارید و سپس بایستید.
در زمان حمل جسم هم باید کمرتان را کاملا راست نگهدارید و شیء را در نزدیکی بدنتان بگیرید. از چرخش بدن در این حالت خودداری کنید. اگر برای جابه‌جا کردن اشیا، ترجیح می‌دهید آنها را از زمین بلند نکنید، بهتر است به‌جای کشیدن شیء، آن را به جلو هل دهید. با رعایت این نکات، کمرتان کمتر آسیب خواهد دید.
● چگونه کمردرد آغاز می‌شود؟
▪ وقتی زیاد، اشیای سنگین بلند و جابه‌جا می‌کنید.
▪ وقتی کمرتان را موقع بلند‌کردن اشیای سنگین می‌چرخانید.
▪ وقتی برای مدت طولانی درست نمی‌نشینید، درست نمی‌ایستید و حتی درست نمی‌خوابید.
▪ وقتی زمین می‌خورید، تصادف می‌کنید یا به کمرتان ضربه می‌خورد.
▪ وقتی دائم وسایل دور از دسترس را برمی‌دارید یا سرجایشان می‌گذارید، بدون اینکه از جایتان بلند شوید و کمرتان کشیده می‌شود.
● به پزشک مراجعه کنید اگر؛
۱) درد کمر به پاها (خصوصاً پایین‌تر از زانو) منتشر شد.
۲) کمردرد به‌دنبال یک ضربه ایجاد شد.
۳) همراه کمردرد تب، تهوع، استفراغ، شکم‌درد، ضعف و تعریق به‌وجود آمد.
۴) کنترل ادرارتان را از دست دادید.
۵) پاها، زانوها، کف، ساق پا یا اطراف مقعد بی‌حس و کرخت شد.
۶) کمردرد آن‌قدر شدید بود که مانع از فعالیت و حرکت‌تان شد.
۷) درد بیشتر از دو هفته طول کشید و بهتر نشد.
● مراقب کمر خود باشیم
حداکثر باری که یک انسان می‌تواند در درازمدت و بدون آسیب به کمر بلند کند حدود ۲۳ کیلوگرم است. پس قبل از بلند کردن اشیا سنگین با بلند کردن گوشه آن، وزنش را برآورد کنید.
اگر بار سنگین‌تر از وزن متعادل است، از دیگران کمک بخواهید.
اگر ممکن است، بار را به بسته‌های کوچک‌ تقسیم کنید.
برای جابه‌جا کردن وسایل سنگین از تجهیزات مکانیکی مثل چرخ دستی استفاده کنید.
موقع بلند کردن اجسام، نزدیک آنها قرار بگیرید و زانوها را خم کنید نه کمرتان را (این کار باعث می‌شود بار را با نیروی پاهایتان بلند کنید).
بار را بغل و به کمرتان نزدیک کنید، بعد به تدریج زانوهایتان را صاف کنید و بایستید.
بار را متعادل نگه دارید، مواظب موانع سر راه باشید.
بدنتان را نچرخانید، چرخش از ناحیه کمر باعث افزایش فشار به کمر می‌شود.
برای جابه‌جا کردن اشیا سنگین، آنها را هل دهید. کشیدن آنها باعث فشار به کمر می‌شود.
بهتر است موقع انجام فعالیت‌های ساده مثل بستن بند کفش‌ها از چهارپایه استفاده کنید.
در هنگام انجام کارهایی مثل اتوکشی، بنشینید تا فشار کمتری به کمرتان وارد آید.
اگر کار شما به شکلی است که باید ساعت‌ها بنشینید، بهتر است در فواصل زمانی معینی بایستید و قدم بزنید تا از فشار وارد به کمرتان کاسته شود.
بهتر است کفش‌های بدون پاشنه یا پاشنه کوتاه (۵/۲ سانت و کمتر) بپوشید.
ورزش منظم را فراموش نکنید.
● ستون فقراتمان را بشناسیم
ستون مهره‌ها نقش حمایت از کل بدن، توانایی در خم‌شدن و چرخیدن در تمام مسیرها و حمایت از ساختمان‌های حیاتی بدن مانند اعصاب و نخاع را برعهده دارند.
ستون فقرات ما از یک میله قوس‌دار و انعطاف‌پذیر متشکل از ۲۴ مهره تشکیل شده است که اگر استخوان خاجی در انتهای ستون را متشکل از مهره‌های به‌هم چسبیده در نظر بگیریم، باید بگوییم ۳۳ مهره. این مهره‌ها با رباط‌هایی سفت و زرد‌رنگ در کنار هم نگهداری می‌شوند و نخاع از سوراخی در میان این مهره‌ها از بالا به پایین کشیده می‌شود.۵ مهره کمری بزرگ‌ترین مهره‌های ستون فقرات هستند که بیشترین وزن بدن را در هنگام ایستادن تحمل می‌کنند. اغلب مشکلات کمر از همین بخش تحتانی ستون فقرات که بیشترین وزن را تحمل می‌کند، ناشی می‌شود. در بین مهره‌ها، دیسک‌ها یا صفحاتی قرار دارند. بخش بیرونی این دیسک‌ها از بافت رشته‌ای محکمی (آنولوس فیبروسوس) ساخته شده است که ماده نرم و انعطاف‌پذیری (نوکلئوس پولپوسوس) داخل آن را احاطه کرده است دیسک‌های بین مهره‌ای مانند تشک‌های آبی کوچکی هستند که مهره‌ها را می‌پوشانند و مانع از اصطکاک بین مهره‌ها می‌شوند.با افزایش سن اغلب دیسک‌های بین‌ مهره‌ای خشک‌تر می‌شوند به طوری که تا ۵۰ سالگی بخش بیرونی دیسک با بخش نرم درونی آن یکی می‌شود. افزایش سن همچنین موجب نازک‌تر شدن دیسک هم می‌شود که این امر فشار اضافه‌ای بر مهره‌ها تحمیل می‌کند و باعث کاهش میزان انعطاف‌پذیری کمر می‌شود.

 

شهرزاد عبدیه

 

منبع : روزنامه تهران امروز

آرتروز چیست؟

آرتروز

 

آرتروزیکی از بیماریهای که در یکی دو دهه اخیر نام آن زیاد به گوش می‌خورد بیماری آرتروز است. این بیماری که در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود، از شایعترین بیماریهای مفصلی به شمار می‌آید.
عوامل متعددی در روند بیماری آرتروز موثرند. عواملی مثل جنسیت، نژاد، وراثت یا نحوه زندگی افراد. آمار مبتلایان به بیماری آرتروز در قاره آسیا بیشتر از سایر نقاط دنیاست.
به گزارش سرویس «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، اسکلت بدن ما از استخوان‌های متعددی تشکیل شده است. هر کدام از اعضای بدن استخوانهای مخصوص خود را دارد. گاه این استخوانها از اعضا درونی بدن محفاظت می‌کنند مثل استخوانهای قفسه سینه که از قلب و شش‌ها مراقبت می‌کنند و تقریبا ثابت و بی‌حرکت هستند و گاه نقش حرکتی بر عهده دارند، مثل استخوانهای دست یا پا که با کمک عضلات چسبیده به آنها حرکت می‌کنند.
در فاصله بین یک استخوان تا استخوان بعدی مفصل قرار گرفته است. مفصل‌ها مثل لولا عمل می‌کنند. استخوانها روی مفصل‌ها می‌چرخند، بدین ترتیب حرکت در یک عضو میسر ‌می‌شود. سطح مفصل‌ که با استخوان در ارتباط است با لایه‌ لغزنده‌ای بنام غضروف پوشیده شده است. لغزندگی سطح غضروف چرخش استخوان روی مفصل را ممکن می‌کند.
با گذشت زمان و سپری شدن عمر سطح مفاصل یا همان غضروف دچار ساییدگی و از بین‌رفتگی می‌شود. با کم شدن لغزندگی، حرکت یا چرخش استخوانها روی مفاصل با درد همراه می‌شود.
بیماری آرتروز بیماری است که در آن سطح مفصل یا همان غضروف به شدت آسیب دیده و تا حد زیادی از بین رفته است، به همین جهت چرخش یا حرکت استخوان روی مفصل با درد شدید همراه است. درد با شروع حرکت آغاز می‌شود و با استراحت بهبود می‌یابد.
از بین رفتن غضروف در بیماری آرتروز تنها به علت پیری نیست. عوامل متعددی می‌توانند موجب ساییدگی سطح مفصل و بروز بیماری آرتروز شوند. کار و فعالیت شدید بدنی، اضافه وزن یا ورزشهای سنگین از جمله این موارد هستند. مفاصل استخوانهای زانو و مفاصل استخوانهای لگن بیشتر از سایر مفاصل‌ دچار فرسایش و ساییدگی می‌شود به همین جهت آرتروز در این مناطق شایع‌تر است. اما احتمال بروز آرتروز در هر یک از بندها یا همان مفصل‌های بدن وجود دارد. به عنوان مثال آرتروز انگشتان که در تایپیست‌ها شایع است.
سیر بیماری در افراد مختلف متفاوت است و کاملا به نحوه زندگی فرد وابسته است. متاسفانه هیچ راهی برای ترمیم غضروف فرسوده و از بین رفته وجود ندارد. پیشرفت بیماری آرتروز موجب خشک شدن عضو می‌شود. اصطلاحی که مفهوم آن تخریب شدید غضروف و عدم تحرک استخوان به علت درد زیاد است. این حالت که بیشتر در بیماران مبتلا به آرتروز زانو مشاهده می‌شود ضعف یا تنبلی عضلات چسبیده به استخوانهای پا را به دنبال دارد و وضعیت بدنی بیمار را وخیم‌تر می‌کند. به همین علت پزشکان تاکید می‌کنند افراد مبتلا به آرتروز علاوه بر انجام کارهای روزمره به نرمش‌های سبک بپردازند.
درمان بیماری آرتروز بسیار سخت و تقریبا غیر ممکن است.
برای کاهش درد بیمار باید به طور مداوم از داروهای مسکن و ضد التهابی استفاده کند. مصرف مداوم این داروها به سایر اندامهای درون بدنی آسیب می‌زند.
بروز حمله‌های قلبی در این افراد بیشتر از سایرین است. مصرف مقادیر فراوان داروهای التهابی موجب افزایش فشار خون می‌شود به همین جهت اندازه‌گیری مرتب و مداوم فشار خون نکته‌ای است که در این بیماری باید به آن توجه ویژه شود.
نتایج تحقیقات پژوهشگران نشان می‌دهد که وجود مکمل‌های غذایی مانند مواد غذایی سرشار از کلسیم و منیزیم فرسایش غضروف را به تاخیر می‌اندازد. شیر و لبنیات حاوی این مواد هستند. تغذیه صحیح بخصوص در سنین رشد موجب نیرومند شدن استخوان‌بند‌ی اسکلت می‌شود.



منبع : دانشجویان

برجستگی گردن

برجستگی گردن

 

برجستگی گردندر پایان سال اول رزیدنتی جراحی عمومی‌ مفتخر به دریافت جایزه سالانه خرگوش نیروبخش(۱) شدم. خوشحال بودم که هفته‌ای ۸۰ ساعت موظف خود را کار می‌کردم. زندگی را با سه ساعت خواب در شبانه‌روز می‌گذراندم و به ندرت چیزی غیر از قهوه، صبحانه مرا تشکیل می‌داد. البته گاهی سر میز شام با دوستان خوابم می‌برد، اما نمی‌خواستم اجازه دهم که تنها به این علت که رزیدنت جراحی هستم از آنچه در نیویورک می‌گذرد غافل بمانم. من یوگا انجام می‌دادم و هرموقع می‌توانستم ورزش می‌کردم. فکر می‌کردم نسبتا سالم هستم. مرخصی سال یک را در کارنیوال برزیل گذراندم و سال بعد به عنوان داوطلب با یک گروه جراح پلاستیک به اکوادور رفتم. در آن زمان ۲۹ سال داشتم و فکر می‌کردم بعدها برای استراحت کردن (و صبحانه خوردن) وقت هست...
همه چیز در اواسط ژوئن سال دوم رزیدنتی‌ام تغییر کرد، زمانی که ناگهان ۸۰ ساعت کار در هفته را متوقف کردم و مجبور شدم ۸۰ ساعت در هفته به استراحت بپردازم.
وقتی از چیزی نام می‌بَرید، انگار به آن حیات می‌بخشید. سرطان تیرویید من نیز در روز دوشنبه ۱۲ ژوئن متولد شد. آن روز را به روشنی به خاطر دارم. در آن ماه در بیمارستان بازنشستگان ارتش(۲) مشغول بودم خیل سربازان قدیمی ‌از درمانگاه جراحی عروق عقب‌نشینی کرده بودند. در سکوت حاکم بر اتاق معاینه، یادم هست کلام پاتولوژیستی را که نتیجه آسپیراسیون سوزنی‌ام را مرور کرده بود. به من گفت: «ظاهرا پاپیلاری کارسینوم کلاسیک است . . . درست شبیه عکس کتاب است».
ناگهان من از زمان حال خارج شدم و در توالی‌ای از رویدادها که مرا تا این لحظه کشانده بودند فرو غلتیدم. به یاد آوردم که چگونه همین دو هفته پیش متوجه وجود یک برجستگی در گردنم شدم که قبلا هیچ‌گاه وجود نداشت، که چگونه تکنیسین سونوگرافی در سمت چپ اثری از بافت طبیعی تیرویید مشاهده نکرد، که چگونه مستقیما از بخش سونوگرافی به سراغ یکی از اساتید جراحی خودمان –یک استاد خبره تیرویید- رفتم و برجستگی گردنم را و توده ۵ سانتی‌متری کلسیفیه‌ای را که درون آن خفته بود، به وی نشان دادم، که چگونه او گفت می‌تواند عمل مرا در برنامه هفته بعدش بگنجاند، که چگونه قرار بود این آخرین ماه رزیدنتی‌ام باشد و بعد از آن دو سال تحقیقات آزمایشگاهی را در برنامه داشتم، که چگونه به تازگی ویزای چین گرفته بودم تا تعطیلات قبل از شروع دوره تحقیقاتی را در آنجا بگذرانم. از اینها گذشته، فکر می‌کردم که چگونه اصلا احساس بیماری نمی‌کردم. در خلوت به فکرم خطور کرد که شاید بالاخره بتوانم شخصیتم را با هیپرتیروییدیسم توجیه کنم اما افسوس که یوتیرویید بودم.
در وسط این ماجرا رزیدنت ارشد مرا صدا کرد و از من خواست مقدمات عمل بیمار بعدی اتاق عمل را انجام دهم. به‌طور کاملا عکس‌العملی به او گفتم: حتما. اما در حالی که به سوی مرکز جراحی‌های سرپایی می‌رفتم، اصلا نمی‌توانستم تمرکز کنم.
آیا با این وضع می‌توانستم به چین سفر کنم؟ کی باید به والدینم خبر دهم؟ آیا دوره تحقیقات آزمایشگاهی را می‌توانستم به موقع شروع کنم؟ سعی کردم به افکارم جهت دهم اما فایده‌ای نداشت. با آنکه احتمالا آن توده تیرویید سال‌ها در گردن من بوده است، گویی به سرعت به سلول‌های ناحیه خودآگاه من متاستاز داده بود و مرا واداشته بود آن را به عنوان یک واقعیت بپذیرم. با رزیدنت ارشد تماس گرفتم و برایش توضیح دادم که در مابقی روز به درد هیچ کار دیگری نمی‌خورم.
من مرد ۲۹ ساله‌ای بودم که سابقه خانوادگی از سرطان تیرویید یا تابش اشعه به سر و گردن نداشتم و هیچ‌یک از اعضای خانواده‌ام تعطیلات خود را درچرنوبیل نگذرانده بودند، پس این دیگر از کجا سبز شده است؟
از هرجایی که آمده باشد، می‌دانستم که به کجا خواهد رفت. تنها گزینه واضح، مراجعه به یکی از اساتید در یکی از بیمارستان‌های آموزشی خودمان بود. در زمانی که انترن بودم دو دوره با او بخش گذرانده بودم. شاهد انجام چند عمل تیروییدکتومی‌ توسط او بوده‌ام و خوب می‌دانستم که از نظر فنی چه انتظاری باید داشته باشم. مایل بودم جراحی در زودترین زمان ممکن انجام شود تا بتوانم به زندگی ادامه دهم و مسافرتم را به چین انجام دهم.
با آن که دانش بالینی‌ام از سرطان تیرویید و پیش‌آگهی عالی آن مایه قوت قلب خودم بود، انتشار خبر بیماری من در ابتدا بسیاری از دوستانم را حیرت‌زده کرد. اوایل نمی‌دانستم چرا. این طور به نظر می‌رسید که می‌دانستم خوب خواهم شد و از این بیماری نخواهم مُرد. به عنوان یک رزیدنت جراحی، به این نتیجه رسیده بودم که بیماران سرطان از بدحال‌ترین بیماران هستند: به خصوص مبتلایان به سرطان کولون، پستان، پانکراس و ریه. اینان بیماران سرطانی «واقعی» هستند، نه من. قرار نبود من ظرف ۶ ماه بمیرم، سیستم ایمنی من سرکوب نشده بود و برخلاف بسیاری از بیمارانی که از آنان مراقبت کرده‌ام دچار عقیمی‌ نشده بودم. من بی‌نهایت خوشبخت بودم. قرار بود تحت عمل جراحی قرار گیرم، بهبود یابم و کارم را از سر گیرم، با تمام قوا بدوم و مانند دوران انترنی قله‌های موفقیت را یکی پس از دیگری فتح کنم. قرار بود یک عضو کامل بدنم با یک قرص کوچک آبی جایگزین شود، و گرنه چیز دیگری در من تغییر نمی‌کرد. اما خیلی زود دریافتم که برای دوستانم مهم نیست که یافته‌های سونوگرافی یا آسیب‌شناسی چه بوده‌اند؛ آنان فقط می‌خواستند بدانند که آیا حال من بهتر خواهد شد یا نه.
اینگونه بود که با پشتیبانی همکاران، خانواده و دوستانم، توده‌ای که به اندازه یک توپ کوچک بود در ۱۹ ژوئن از گردنم خارج شد.
تجربه‌ام در اتاق ریکاوری شبیه غوطه‌وری در یک غبار غلیظ بود. تاثیر بیهوشی هنوز کاملا برطرف نشده بود. ماسک اکسیژن، مخاط خشک شده بینی، درد شدید و جهنمی‌گردن . . . و البته کمردرد. چرا؟ به قول استادم: «همه چیز خوب پیش رفت». رزیدنت ارشد لبخندی زد و دستی به سرم کشید. آنان از من خواستند صحبت کنم – من این کار را کردم- و آنها به آرامش رسیدند. پدرم که در کنار تختم حضور داشت گفت امیدوار است پرستاران مهربانی داشته باشم. چشمانم را به سوی او گرداندم – او می‌دانست حال من خوب خواهد شد.
شب اول سخت‌ترین شب بود. گردنم کاملا بی‌حس بود و کمرم بی‌اندازه درد می‌کرد. دستگاه فشارنده متناوب که به پاهایم متصل بود، همان دستگاهی که بارها به بیمارانم گفته بودم تنها احساسی شبیه به ماساژ در پاهایشان ایجاد می‌کند، موقع خوابیدن عجیب آزارنده بود. علاوه بر این، نمی‌توانستم بفهمم چرا هر دو ساعت یک‌بار ادرار می‌کردم. تلاش بسیار زیادی کردم تا در حالت درازکش در ظرف پلاستیکی مخصوص ادرار کنم و تازه آن هنگام فهمیدم که چرا برخی از بیماران مرد خود را از تخت بیرون می‌کشند، فقط برای آنکه بتوانند بایستند. مایعات وریدی با سرعت ۱۰۰mL/h به من تزریق می‌شد. در حدود ساعت یک بامداد، توان آن را یافتم تا خود را از روی تخت بلند کنم و سرعت تزریق را به ۵۰mL/h کاهش دهم تا بلکه به خودم و مثانه‌ام استراحتی بدهم. طبیعتا پیش از راند صبحگاهی استاد، سرعت تزریق را مجددا به ۱۰۰mL/h برگرداندم.
بعد از دو روز در بیمارستان و عیادت یا تماس تلفنی تقریبا تمامی‌ رزیدنت‌ها و دوستانی که می‌شناختم، بالاخره به خانه رفتم. بسیار بی‌حال و خسته بودم و اشتهایم اصلا خوب نبود. در روز چهارم بعد از عمل با احساس نسبتا ناراحت کننده مورمور شدن دست‌ها و پاهایم از خواب برخاستم. از روی کنجکاوی مقابل آینه ایستادم و روی عصب فاسیال خود دقت کردم، تکانه‌ای عضلانی در اطراف بینی و دهانم ایجاد شد. در ‌هاله‌ای از تردید به بخش اورژانس مراجعه کردم. پزشک آنجا را که آشنایم بود ملاقات کردم. او گفت: «چه جالب، علامت چووستوک». رزیدنت ارشد بعد از معاینه مرا به خاطر غذا نخوردن مواخذه کرد و بدون معطلی کلسیم خوراکی برایم شروع شد.
راحت بگویم، وقتی به خانه رسیدم اصلا نمی‌دانستم با خود چه باید بکنم. هرچه بود، یک هفته دیگر رزیدنتی من به پایان می‌رسید، پس از تاریخ یکم ژوییه دیگر از من انتظار نمی‌رفت جای خاصی باشم. در ابتدا از اینکه مجبور بودم مسافرت چین را ملغی کنم به ستوه آمده بودم. اگر سرطان فقط یک چیز را از من سلب کرده بود فرصت مسافرت کردن بود، چیزی که به آن واقعا عشق می‌ورزیدم. بدون آنکه فشاری برای شروع یک شغل جدید احساس کنم، قرار بود فقط استراحت کنم، کاری که واقعا هیچ وقت انجام نداده بودم. هرچه باشد، من برنده جایزه خرگوش نیروبخش بوده‌ام.
شروع به مطالعه کردم. هرچه می‌توانستم درمورد تیرویید خواندم: مقالات، فصول کتاب‌های جراحی، حتی طب سنتی چینی و متون طب آیوروِدیک(۱) هندی را مطالعه کردم. اگر هیچ یک از عوامل خطر شناخته شده را نداشته‌ام، پس چه نوع عدم تعادلی در بدن یا در مرکز انرژی من می‌تواند علت این مشکل باشد؟ مشتاق بودم تجاربم را با دیگران تقسیم کنم و سر در بیاورم که بر آنها چه گذشته است. ترتیب وقایعی که برایم رخ داده بود را روی یک وبلاگ اینترنتی نوشتم و علاوه بر آن به تعدادی از اعضای یک گروه اینترنتی بازماندگان سرطان تیرویید ایمیل زدم.
زندگیم به صورتی عکس آنچه که در دوران رزیدنتی تجربه کرده بودم می‌گذشت. این اولین بار از زمان کودکستانم بود که تنها مسوولیت‌هایم، انجام فعالیت‌های زندگی روزمره بودند. با این حال هرگز احساس «هیپوتیروییدی» به من دست نداد و این را مدیون برنامه جدید کشیک‌های «دوساله»(۲) هستم که در ارتقای بهداشت خواب و سطح انرژی من نقش بسزایی داشت.
در هر حال، بدون دستگاه پیجر(۱)، بدون برنامه رزیدنتی و بدون غده تیرویید، با گذشت زمان احساس کردم نمی‌توانم دست روی دست بگذارم. با وجود همه دشواری‌ها، رزیدنت بودن یک برنامه انصافا اجتماعی است. در دوران رزیدنتی علاوه بر ابراز صمیمیت همکاران، هر روز بیماران تازه‌ای را ملاقات می‌کردم و به عنوان رزیدنت مشاور همیشه افرادی بودند که به وجود من نیازمند بودند. مسلما هنوز می‌توانستم دوستان و خانواده‌ام را ببینم، اما انگار این کافی نبود. یک روز تمامی‌کلکسیون CD‌هایم را یک به یک به مردمان عادی و تصادفی شامل نوازندگان خیابانی، مدرسین آموزشگاه‌های موسیقی و مشتریان فروشگاه دانکین دوناتس(۲) دادم.
زمانی در بحبوحه گرمای هوا، به سرنشینان مترو، کارگران ساختمانی و دستفروشانی که با اجاق‌های قابل حمل کباب می‌پختند و درکنار خیابان عرضه می‌کردند آب یخ می‌دادم. تمام قفسه‌ام را خالی کردم و نیمی‌ از کتاب‌هایم را به بیمارستان منطقه‌ای که در آن دوره دیده بودم اهدا کردم. اوضاع قفسه‌ام که صدها عکس از مسافرت‌های قدیمی‌ام را در خود جای داده بود، با اوضاع خاورمیانه در آن تابستان داغ فکر پروژه دیگری را به ذهنم متبادر ساخت. با کمک دوستانم حروف کلمه PEACE را روی تخته‌های مشکی بزرگی در آوردیم و هر حرف را با عکس‌های مردمان و مناطق مختلف سرتاسر جهان پُر کردیم. این پروژه را در پارک مرکزی (Central Park)، ایست ویلج (East Village)، میدان اتحاد (Union Square) و کاخ سفید (White House) اجرا کردیم. تابستانی بسیار به یاد ماندنی در نیویورک بود و من خیلی زود مسافرتی که نرفته بودم را از یاد بردم.
این موفقیت‌های به ظاهر کوچک بخشی از دوران بهبودی مرا تشکیل می‌دادند. با آنکه والدینم مرا ترغیب می‌کردند که جز استراحت هیچ کار دیگری نکنم، بخشی از دوران نقاهت من شامل یافتن راهی برای تقسیم تجاربم با دیگران و وسعت بخشیدن به دامنه آگاهی‌هایم بود. بخشی از آن نیز شامل برنامه‌ریزی روزانه بود تا بتوانم بازی‌های جام جهانی را تماشا کنم. بخشی از آن شامل نشان دادن اسکار جراحی و خندیدن با دوستانی بود که مرا Pez Dispenser(۳) خطاب می‌کردند. بخشی از آن اجرای آیین هرروزه صبحگاهی شامل تمرکز(۴)، کیگونگ(۵) و یوگا بود. بعد از آن موقع صبحانه بود. سپس قرص‌های کلسیم، لووتیروکسین و مقدار زیادی آب. این برنامه روتین شده بود. احساس سلامت و آرامش می‌کردم. در حالی که تمام امکانات نیویورک در اختیارم بود و هیچ برنامه کشیکی دست و پای مرا نبسته بود، حسی در درون مرا تشویق می‌کرد از خانه بیرون بروم و وارد اجتماع شوم. صدای همهمه نیویورک را می‌شنیدم که مرا فرا می‌خواند، اما داشتم یاد می‌گرفتم که به وقت ضرورت آن را نشنیده بگیرم و درعوض به ندای مددخواهی کالبدم پاسخ دهم.
اگر در دوران بهبودی تنها یک چیز آموخته باشم آن است که برای بهبودی، زمان لازم است. بهبودی لزوما در گرو مسافرت به سرزمین‌های دور یا شرکت مستمر در میهمانی‌های شبانه نیست. بهبودی یعنی به رسمیت شناختن بیمار درون و فرصت دادن به او برای ترمیم روح و جسمش.

 

منبع:
Golinko MS. A bump in the neck. JAMA December ۲۷, ۲۰۰۶; ۲۹۶: ۲۹۰۱-۲.

 

منبع : هفته نامه نوین پزشکی

گردن درد

چرا گردن درد می گیریم؟

 

چرا گردن درد می گیریم؟گردن درد علامتی است که به علت فشار آمدن روی بافت نرم استخوان ها یا مفاصل گردن یا بافت های اطراف آن پدید می آید. گاهی این علامت به علت یک بیماری زمینه ای در کل بدن ایجاد می شود. گردن انعطاف پذیرترین قسمت ستون فقرات است و وزن سر را نیز تحمل می کند. عوامل بسیاری می توانند سبب گردن درد شوند (نظیر وضعیت های نامناسب گردن و بدن، ضربه، بیماری های دژنراتیو).
بیماری هایی نظیر مننژیت و پلی میالژیا روماتیکا نیز گردن درد ایجاد می کنند. گاهی می توان گردن درد را با داروهای مسکن عادی درمان کرد ولی در صورتی که این درد بیش از ۳-۲ روز طول بکشد یا همراه علائم خطر باشد باید به یک متخصص مراجعه کرد. در بسیاری از موارد دارو، فیزیوتراپی و مانیپولاسیون ستون فقرات سبب درمان درد می شود.
درصد کمی از بیماران به جراحی نیاز دارند. گردن درد اختلال شایعی است که علل مختلفی دارد؛ وضعیت های نامناسب بدن یا گردن، تصادفات و بیماری های دژنراتیو. گاهی گردن درد جزیی از یک بیماری دیگر است، مثلاً فیبرومیالژی و مننژیت می توانند گردن درد ایجاد کنند. گردن از هفت مهره تشکیل شده است که توسط عضلات، تاندون ها و رباط ها روی هم قرار گرفته اند. مهره بالایی و پایینی توسط یک بافت نرم غضروفی به نام دیسک از هم جدا می شوند. دیسک در افزایش تحریک پذیری و جذب ضربه نقش مهمی دارد.
اتصال مهره بالا و پایین علاوه بر دیسک از طریق مفاصل کوچکی به نام فاست نیز صورت می گیرد. آسیب هر یک از ساختمان های گردنی می تواند سبب ایجاد گردن درد شود. گاهی این درد ظرف مدت کوتاهی و بدون دخالت خاصی بهبود می یابد ولی در برخی اوقات درمان آن به مداخله پزشکی احتیاج دارد.
در صورتی که علائم زیر در گردن درد مشاهده شوند، مشاوره پزشکی الزامی است:
▪ گردن درد شدید پس از ضربه؛ در این موارد مشاوره با جراح مغز و اعصاب ضروری است.
▪ گردن دردی که همراه با انتشار درد به یک یا هر دو دست (اندام فوقانی) باشد. در این موارد احتمال فشار روی ریشه های گردنی وجود دارد. گزگز و مورمور دست نیز می تواند بیانگر این بیماری باشد.
▪ کاهش قدرت؛ ضعف در دست یا پا می تواند بیانگر ضایعه نخاعی باشد.
▪ اختلال کنترل ادرار یا مدفوع؛ این مشکل نیز احتمال آسیب نخاع را مطرح می کند.
برای درک بهتر، گردن دردها را به دو دسته تقسیم کنیم؛
۱) گردن دردی که به سایر قسمت ها انتشار می یابد.
۲) گردن دردی که منشاء آن در سایر قسمت هاست.
● علل گردن درد
آسیب یا اختلال در هر یک از ساختمان های آناتومیک گردن منجمله عضلات، تاندون ها، رباط ها، مهره ها، دیسک ها و اعصاب گردنی و فاست ها می تواند سبب ایجاد درد شود. هر یک از عوامل زیر می تواند منشاء درد گردنی باشد.
▪ فشار عضلانی:
استفاده بیش از حد از عضلات گردنی می تواند سبب فشار عضلانی و درد گردنی شود. رانندگی طولانی مدت یا مطالعه با گردن خمیده می تواند سبب این درد شود. در این شرایط معمولاً عضلات پشت گردن دچار درد می شوند.
‌▪ ضربه:
انعطاف پذیری گردن زیاد است و وزن سر را نیز تحمل می کند، همین مساله سبب آسیب پذیری آن می شود. در مواردی که ضربه از پشت به شخص وارد شود (مثلاً اتومبیلی از عقب به یک اتومبیل دیگر برخورد کند) سر شخص ابتدا به جلو و سپس به عقب می رود و آسیب شلاقی گردن  ایجاد می کند که هم دردناک است و هم می تواند سبب آسیب نخاع شود.
▪ آرتروز:
مفاصل گردن نیز نظیر سایر مفاصل بدن با افزایش سن دچار آرتروز می شوند که می تواند دردناک باشد.
▪ بیماری های التهابی مفاصل (آرتریت):
نظیر رماتیسم مفصلی و اسپوندیلیت آنکیلوزان می توانند مفاصل گردن را نیز درگیر کرده، درد ایجاد کنند.
▪ اختلالات دیسک بین مهره ای:
با افزایش سن به تدریج دیسک های بین مهره ای آب خود را از دست می دهند و خشک می شوند. وقتی دیسک خشک می شود، ارتفاعش کم می شود و فاصله بین مهره بالا و پایین آن کاهش می یابد (آنچه به اشتباه بین عامه مردم به فاصله افتادن بین دو مهره معروف شده است، در حقیقت کاهش فاصله بین دو مهره است)، مجموع عواملی که درباره آنها صحبت شد می توانند سبب رادیکولوپاتی گردنی و درد به علت اختلال دیسک شوند.
▪ تنگی کانال گردنی:
درباره آن توضیح داده شد.
▪ بیماری های عفونی:
عفونت های مغز، نخاع و ستون فقرات نظیر مننژیت، آنسفالیت و دیسکایتیس می توانند سبب درد و نیز علائمی از قبیل تب، لرز و...شوند. درمان این بیماری ها باید به سرعت انجام گیرد وگرنه می توانند سبب عوارض بسیار شدید شوند.
▪ فیبرومیالژی:
یک بیماری مزمن است که سبب دردهای عضلانی- استخوانی می شود. خستگی و افسردگی نیز در این بیماری ها بسیار شایع اند. با توجه به توضیحات داده شده مشخص می شود که گردن درد نیز در این بیماری دیده می شود.
▪ سندرم درد میوفاسیال:
یک اختلال مزمن عضله و بافت اطراف آن است که (که به فاسیا معروف است) سبب درد مزمن در یک قسمت از بدن می شود.

 

دکتر شهرام صادقی
متخصص طب فیزیکی

 

منبع : روزنامه شرق

پوکی استخوان

استخوان ها در ۵۰ سالگی به صدا در می آیند

 

استخوان ها در ۵۰ سالگی به صدا در می آیندپوکی استخوان بیماری است که طی آن مقاومت استخوان ها کم می شود و احتمال شکستگی بالا می رود. پوکی استخوان را بیماری خاص زنان می دانند، با این حال نمی توان گفت مردان از ابتلا به این بیماری در امان هستند. اما سست شدن استخوان ها در آنها خفیف تر و در طول سال تنها ۰.۵ است. اما تحلیل استخوان در خانم ها شدیدتر و پس از سن یائسگی به دلیل کمبود هورمون استروژن به ۳ تا ۵ درصد در طول ۲ تا ۳ و سپس ۱ تا ۲ درصد در ده سال بعد است. یائسگی زود هنگام (قبل از ۴۵ سالگی) یا در نتیجه یک عمل جراحی احتمال پوکی استخوان را بیشتر می کند.
بلوغ دیررس نیز یک عامل خطر دیگر محسوب می شود. این بیماری به واقع یک مشکل جوامع امروزی به شمار می آید و تغذیه نقش مهمی در پیشگیری از آن دارد. تغذیه نامناسب و فقر کلسیم، پروتئین و ویتامین «د» روند این بیماری را تشدید می کند. در دوران کودکی و نوجوانی که بافت استخوانی درحال کامل شدن است، تغذیه مناسب بسیار مهم است. اگر تغذیه در دوران بزرگسالی نیز صحیح باشد، موجب حفظ استحکام استخوان ها به مدت بیشتر و تعویق سست شدن آنها می شود.
برای پیشگیری از پوکی استخوان، دریافت کلسیم در وعده های غذایی باید نیازهای بدن را تامین کند. نوجوانان و زنان یائسه، دو گروهی هستند که نیاز بیشتری به کلسیم دارند، زیرا استخوان های نوجوانان دراین سن، درحال کامل شدن است. مصرف کلسیم بیشتر نیز به زنان یائسه این شانس را می دهد که تحلیل توده های استخوانی کندتر شود.
● کلسیم؛ محافظ استخوان ها
کلسیم فراوان ترین عنصر بدن انسان است به طوری که یک کیلوگرم از وزن یک شخص بزرگسال، کلسیم است که ۹۸ درصد این مقدار در استخوان ها تراکم دارد. کلسیم به همراه فسفر بافت استخوانی را می سازد. ضرورت مصرف روزانه کلسیم از این جهت است که استخوان ها هر روز بخشی از کلسیم را از دست می دهند که باید فورا جایگزین شود. کلسیم مهمترین عنصر ساخت و استحکام استخوان هاست. علاوه بر این، کلسیم در انعقاد خون، انقباض ماهیچه ها و روند واکنش های مختلف شیمیایی نیز تاثیرگذار است.
نیاز افراد به کلسیم با توجه به سن و وضعیت فیزیولوژیکی بدن متفاوت است. بچه ها روزانه به ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند. این نیاز در نوجوانان، خانم های باردار و شیرده و افراد مسن به ۱۲۰۰ میلی گرم در روز می رسد. برای افراد بزرگسال نیز توصیه می شود روزانه ۹۰۰ میلی گرم کلسیم مصرف کنند. مصرف کافی شیر و محصولات لبنی این نیاز را تامین می کند.
شیر و فرآورده های لبنی سرشار از کلسیم هستند، به طوری که ۲.۳ از نیاز روزانه ما را تامین می کند. اما بعضی از آب معدنی ها، انواع کلم ها و مرکبات نیز منبع غنی از این عنصر محسوب می شوند.
مقدار کلسیم به میلی گرم در ۱۰۰ گرم:
▪ شیر: ۱۳۰، ماست ۱۵۰، پنیر (در انواع مختلف): ۱۵۰ تا ۱۰۰۰
▪ پرتقال: ۴۰، کلم ۳۰
بعضی از مواد مانند اسید اکسالیک موجود در اسفناج و گیاه ترشک و اسید پیتیک موجود در نان سبوس دار و نان کامل، جذب کلسیم را دچار مشکل می کند.
● پروتئین
باید گفت که پروتئین ها نیز در استحکام استخوان ها نقش دارند. پروتئین ها در گوشت، ماهی، تخم مرغ، پنیر، شیر و... وجود دارد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که رابطه نزدیکی بین دریافت پروتئین و متابولیسم استخوانی وجود دارد. مصرف پایین تر از حد توصیه شده، می تواند عاملی باشد که احتمال پوکی استخوان را بیشتر می کند. کمبود پروتئین در برنامه غذایی دختران جوان، کاهش تراکم استخوانی حتی در استخوان های ران پا و ستون مهره ها را درپی دارد. این خطر همچنین خانم هایی را که رژیم های کم کالری را دنبال می کنند، نیز تهدید می کند، زیرا در این مدت پروتئین کافی دریافت نمی کنند.
● پیشگیری بهتر از درمان
پوکی استخوان یک بیماری رایج زنان است که غالبا در ابتدای بیماری، فرد متوجه بیماری نمی شود اما به خاطر سستی و شکستگی های استخوان، فرد را زمین گیر می کند و فعالیت های روزمره او را دچار مشکل می کند. با این حال نمی توان گفت که همه افراد مسن مبتلا به این بیماری می شوند؛ بلکه روش های بسیار مفیدی برای پیشگیری و درمان آن وجود دارد. پیشگیری از پوکی استخوان در واقع به زمانی برمی گردد که بافت استخوانی در حال تکامل است و در این صورت فرد تا پایان عمر از این بیماری در امان خواهد بود. برای اینکه بافت استخوانی به بهترین نحو رشد کند، انجام فعالیت های ورزشی و مصرف کافی پروتئین و کلسیم حتما باید در برنامه روزانه گنجانده شود. پس از آن برای حفظ توده استخوانی و کاهش احتمال سستی و شکستگی مربوط به سن و توقف ترشح استروژن پس از یائسگی، توصیه های زیر را به کار ببرید:
▪ تمرینات مداوم ورزشی
▪ درمان هورمونی تجویز شده برای جایگزینی هورمون
▪ دریافت کافی کلسیم
▪ قرار گرفتن در نور خورشید به خاطر تولید ویتامین د
▪ مصرف مناسب پروتئین ها
زنان باردار، شیرده و افراد مسن به خاطر اینکه کلسیم بدن آنها کم می شود، در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار می گیرند.
اگر پس از آزمایشات تراکم استخوانی، پوکی استخوان مشخص شد، در این صورت به بیمار توصیه می شود حتما به مقدار کافی کلسیم مصرف کند و تغذیه او نیز باید متناسب باشد. در چنین شرایطی فرد باید حتما هر روز به جز میان وعده ها، سه وعده غذای اصلی میل کند، حداقل چهار مرتبه لبنیات مصرف کند و ۱.۵لیتر آب معدنی سرشار از کلسیم بنوشد. همچنین بهتر است افراد مبتلا به این بیماری،سیگار نکشند، زیرا توتون دو تأثیر منفی روی استخوان ها دارد. نخست اینکه تأثیر مستقیمی روی سلول های استخوانی دارد و همچنین سن یائسگی را پایین می آورد.
● عوامل مؤثر در ابتلا به پوکی استخوان
عوامل متعددی در ابتلا به پوکی استخوان نقش دارند که از جمله مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ سن و جنس:
ابتلا به پوکی استخوان در درجه اول به سن و جنس بستگی دارد. پس از سن پنجاه سالگی از هر هشت مرد یک نفر مبتلا به این بیماری می شود در حالی که در این سن از هر سه زن، یک نفر از این بیماری رنج می برد و پس از ۷۵سالگی، از هر ۲نفر زن ۱نفر گرفتار پوکی استخوان می شود.
زنان در واقع به خاطر کاهش هورمون استروژن پس از دوران یائسگی در معرض خطر هستند. در ۵سال نخست پس از یائسگی، ۵ تا ۱۵درصد استحکام استخوانی زنان تحلیل می رود و این رقم در سال های بعد، به ۲درصد در سال می رسد. بلوغ دیرهنگام، یائسگی پیش از موقع (قبل از ۴۵ سالگی) و آمنوره (فقدان یا توقف غیرطبیعی قاعدگی) از دیگر عوامل مستعدکننده پوکی استخوان در زنان است.
▪ وراثت:
تعیین دقیق نقش وراثت در بروز پوکی استخوان کار دشواری است، اما باید گفت که استحکام استخوانی هر فرد به وراثت وابسته است. هرچه مقاومت استخوان ها کمتر باشد، ریسک ابتلا به پوکی استخوان نیز بیشتر است. سابقه شکستگی استخوان در خویشاوندان، یکی از فاکتورهایی است که پزشک در موارد شک به بیماری، بررسی می کند. تحقیقات اخیر نشان می دهد که زمینه فامیلی می تواند بسیار مورد توجه قرار گیرد. خواهر و برادران بیمار مبتلا به پوکی استخوان، شش برابر دیگران در معرض بیماری هستند. محققان انگلیسی همچنین ۸ژن مسئول این بیماری را نیز تشخیص داده اند.
▪ تغذیه:
نوشیدن بیش از سه فنجان قهوه، چای و... به علت دارابودن کافئین یکی دیگر از فاکتورهای بروز بیماری محسوب می شود. به علاوه کم تحرکی و ورزش نکردن نیز تأثیرگذار است. دریافت کلسیم و ویتامین د چه با مصرف موادغذایی و یا با قرارگرفتن در نور خورشید، در پیشگیری از بروز بیماری مؤثر است. نوزادان به ۲۰ تا ۲۵ میکروگرم ویتامین در طول روز نیاز دارند. این مقدار در اطفال ۱ تا ۳ سال ۱۰میکروگرم، در کودکان بالای یک سال، نوجوانان، جوانان، زنان و مردان بزرگسال ۵میکروگرم، سالمندان بالای ۷۵ سال ۱۰ تا ۱۵ میکروگرم و در زنان باردار و شیرده ۱۰میکروگرم در روز است.
● تاثیر دیگر بیماری ها
استفاده طولانی مدت یا زیاد داروهایی با اساس کورتیکوئید و ابتلا به بعضی بیماری ها مانند تیروئید حاد یا دیابت که با کلسیم در تداخل هستند، می توانند بیمار را به سمت پوکی استخوان ثانویه بکشانند. به این نوع پوکی استخوان از آن جهت ثانویه گفته می شود زیرا در نتیجه یک بیماری دیگر بروز می کند.
تحقیق برروی ۷۰۰۰ خانم نشان می دهد که احتمال عارضه پوکی استخوان در زنانی که از افسردگی شدید رنج می برند، زیاد است. در واقع مکانیزم تاثیر بیماری چندان روشن نیست، اما غلظت بالای کورتیزول در خون بیمار افسرده ممکن است موجب تحلیل توده استخوانی شود.
علاوه بر این شرایط، لاغری مفرط یکی دیگر از شرایط بروز بیماری است زیرا بافت های چربی در واقع توانایی تولید استروژن (هورمون زنانه) را دارند. همچنین آسیایی ها و اروپایی ها مقاومت استخوانی کمتری نسبت به سیاهپوستان دارند. سیگارکشیدن و بی تحرکی نیز دو عامل دخیل در بیماری پوکی استخوان هستند.
اگر شما هم جزو افراد مستعد بیماری هستید، آزمایشات تراکم استخوانی را انجام دهید.

 

مریم سادات کاظمی

 

منبع : روزنامه کیهان

مدرسه ستون فقرات

مدرسه ستون فقرات

 

مدرسه ستون فقراتكمر درد یكی از مشكلات رایج سلامتی در بین افراد جامعه است. به گفته هولدر ، دانشمند آلمانی هیچ انسانی نیست كه حداقل یك بار در طول عمر خود ، كمردرد نگرفته باشد . در واقع ۸۰ درصد این بیماران عود مكرر كمردرد دارند . طبق بررسی انجام شده در ایران ، در فاصله بین سالهای ۷۳ تا ۷۵ شیوع كمردرد در میان زنان ۴۵ تا ۲۵ سال ایرانی ۲۷ درصد بوده است .
۹۰ تا ۸۰ درصد بیماران مبتلا به كمردرد در عرض ۶ هفته بدون درمان بهبود می یابند و درد حدود ۵ تا ۱۵ درصد آنها از دردهای حاد به كمردرد های مزمن ختم می شود كه بیش از ۱۲ هفته به طول می انجامد كه معمولا درمان این نوع كمردرد دشوار است و نتایج متفاوتی دارد . مبتلایان به كمردرد مزمن ، در معرض عدم درمان و آسیب های روحی و جسمی ، اجتماعی و شغلی بیشتری قرار می گیرند كه بسیاری از این آسیب ها به دنبال عدم استقلال بیمار و وابستگی به اطرافیان و احساس ضعف ناشی از ناتوانی است . برای كنترل درد ستون فقرات ، دوره های آموزشی و اجرای برنامه های منظم ورزش ستون فقرات مفید است و باعث می شود ترس و اضطراب كاهش یافته و علی رغم اینكه هنوز درد وجود دارد توان عملكردی فرد ارتقاء یابد .
مدرسه ستون فقرات یكی از مهمترین بحث های موجود در كنترل و پیشگیری دردهای ستون فقرات است و مبتلایان به كمردرد می بایست در مراحل اولیه درمان خود ، حتی المقدور این دوره آموزشی مفید را طی كنند. در بیشتر جوامع پیشرفته دنیا ، شركت های بیمه هزینه درمان ستون فقرات را تنها در صورتی می پذیرند كه بیمار در كلاس های مربوطه شركت كرده و نمره مناسب را گرفته باشد . درك این موضوع موجب می شود شمار زیادی از بیماران بدون نیاز به عمل جراحی ، به دوره بهبودی خود برسند .
از آنجایی كه مدرسه ستون فقرات از ابعاد گوناگون قابل بررسی است لذا ارائه تعریفی كلی برای آن ، امری بسیار دشوار است . انواع برنامه های آموزشی این مدرسه در زمینه های متفاوتی نظیر صنعتی ، اداری ، تحصیلی و به تازگی بخش امور افراد مرتبط با كامپیوتر گنجانده شده كه به بیماران مبتلا به دردهای ستون فقرات راهكارهای مناسبی ارائه می دهد. این دوره آموزشی شامل یك مدل مهم جسمی ، روانی و اجتماعی كنترل دردهای ستون فقرات است كه تاثیر به سزایی در بهبود این عارضه و پیشگیری از آن و آموزش چگونگی كمك افراد به خودشان دارد. در گذشته مداخلات آموزشی كه در این مدرسه صورت می گرفت شامل تمرینات جسمانی فیزیوتراپی و برنامه های ورزشی در جهت كاهش درد بود و نهایتا منجر به كاهش زمان غیبت افراد از كار و عملكرد بهتر بیمار می شده است ، لیكن امروزه در مدل های پیشرفته ، علاوه بر برنامه تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی ، تاكید خاصی بر روی آموزش بیمار جهت ارتقای سطح آگاهی او از ساختار ستون فقرات ، موقعیت كمر و شناخت سندرم درد ، تشخیص استرس و سعی در كاهش آن و تغییر در سبك زندگی فرد دارد . از آنجایی كه این برنامه ها، تیمی است و بر روی سه جنبه جسمی ، روانی و اجتماعی بیمار تكیه دارد ، متخصصین مختلف در آموزش بیماران نقش دارند، ولی هسته اصلی و مركزی ، آموزش خود بیمار است كه شخصا در برنامه ریزی ، اجرا و ارزشیابی برنامه نقش فعال دارد.
از خصوصیات این برنامه آموزشی آن است كه كاملا بر اساس دیدگاه های خود بیمار نسبت به بهبود وضعیت بیماری، مشخصات شخصی و میزان آگاهی ، نگرش و سبك زندگی و توانایی های سازگاری با وضعیت موجود طراحی می شود . به منظور طراحی این برنامه ابتدا در طی چند جلسه بحث گروهی متمركز ، میزان دانش، و نحوه نگرش ، مهارت ها و همچنین میزان خودآگاهی و خود شناسی بیماران در ارتباط با نیازها و ارزشهایشان سنجیده می شود. سپس بر اساس نتایج حاصله از تحلیل این بحثها با همراهی خود بیماران و بر اساس اهداف و محتویات برنامه آموزشی ، تعداد جلسات تئوری و عملی و افراد آموزش دهنده در هر بحث مشخص می شود . جلسات تئوری توسط متخصصین فیزیوتراپی ، ارتوپدی ، روانپزشكی و متخصصین آموزش بهداشت اداره می شود، كه هر یك از این متخصصین در راستای تخصص خود و بر حسب نیاز به شركت كنندگان آموزش می دهند . در این جلسات افراد تا حدودی از ساختمان ستون فقرات، آرتروز و علل ایجاد آن و اصول وضعیت بدن كه خود شامل وضعیت های بد و خوب است آشنا می شوند. همچنین جلسه عملی كه شامل كسب مهارت های توانمند سازی عضلات كمر ، شكم و ران و نحوه حفظ بیومكانیك ستون فقرات است توسط فیزیوتراپیست آموزش داده می شود و در آن نیز از انواع نرم افزارهای جامع رایانه ای جهت آموزش ورزش برای دستیابی به اهداف تعیین شده كمك می گیرند .
● تاثیر توان بخشی در بیماری اسكولیوز
دانشمندان به این نتیجه رسیدند كه توان بخشی جسمی در بهبود عملكرد ریه در افراد مبتلا به اسكولیوز موثر است. بیماری اسكولیوز در واقع خمیدگی غیرعادی ستون مهره هاست و در موارد شدیدتر می تواند قفسه سینه را از حالت طبیعی خود درآورد و فرد را دچار مشكلات تنفسی كند. محققان به این نتیجه رسیدند كه هفته ای سه بار انجام فعالیت های توان بخشی ظرفیت و قدرت تنفسی بیماران مبتلا به اسكولیوز را بهبود می بخشد و تعداد تنفس و ضربان قلب این افراد پس از این برنامه آموزشی به طور چشمگیری كاهش می یابد. همچنین در افراد مبتلا به اسكولیوز كه قرار است تحت عمل جراحی قرار گیرند انجام تمرینات توان بخشی بسیار مفید خواهد بود.

 

دكتر رضا قلمقاش
منبع: رویترز، ۲سپتامبر ۲۰۰۶

 

منبع : روزنامه همشهری