آسیب های نخاعی

آسیب های نخاعی آسیب نخاعی(Spinal Cord Injury)-علل-علایم و انواع ضایعه نخاعیاین مقاله به طور مختصر و مفید به وضعیت ستون فقرات,طناب نخاعی,علل والگوهای آسیب نخاعی و همچنین علایم ضایعات نخاعی می پردازد. ستون فقرات شامل ۳۳ مهره می باشد که عبارتنداز:     -۷ مهره گردنی(سرویکال)  -۱۲ مهره پشتی(توراسیک)  -۵ مهره کمری(لومبار)  -۵ مهره خاجی(ساکروم)  -۴ مهره دنبالجه ای(کوکسیس)  مهره های خاجی به هم جوش خورده و استخوان واحدی را بنام ساکروم به  وجود می آورند.چهار مهره دنبالچه ای نیز استخوان واحدی بنام کوکسیس را  ایجاد می کنند.   مهمترین وظیفه ستون فقرات,محافظت از طناب نخاعی(spinal cord),تحمل    وزن سر و تنه می باشد.این ناحیه انتقال دهنده وزن بدن به اندام های    تحتانی است.ستون فقرات در حالت طبیعی در نمای طرفی,دارای چند قوس   یا انحنای نرمال به صورت زیر می باشد:   -تحدب به جلو(قدام)در ناحیه گردنی   -تقعر به جلو در ناحیه پشتی   -تحدب به جلو در ناحیه کمری       وجود چنین قوس   یا انحناهایی باعث افزایش مقاومت ستون فقرات در برابر   فشارها و استرس های عمودی می گردد.اگر قوس ها بیشتر ازحد طبیعی    خود باشند منجر به اختلال عملکرد فقرات و درنتیجه باعث بروز درد درازمدت    می گردند.   این افراد مستعد آسیب بیشتری نسبت به افراد طبیعی می باشند.افزایش   قوس کمر(هیپرلوردوز),افزایش قوس پشتی(کیفوز) و انحراف طرفی ستون    فقرات(اسکولیوز) نمونه هایی از اختلالات وضعیت بدنی محسوب می گردند.   -هر مهره شامل یک جسم یا تنه مهره(Body) در قسمت جلو و یک قوس    مهره ای در سمت عقب است.قوس مهره ای در عقب مجرای نخاعی را به    وجود می آورد.     طناب نخاعی در داخل این مجرا قرار می گیرد.نخاع در طول ستون فقرات از    ناحیه گردنی تا قسمت اولین و یا دومین مهره کمری امتداد دارد(پایان   می یابد) و ریشه های عصبی در طول نخاع بصورت حسی یا حرکتی ازطریق    سوراخ های بین مهره ای از نخاع منشعب می شوند.مسیر اعصاب حسی    به سمت نخاع و از آن جا به سمت مغز است.مسیر اعصاب حرکتی به    سمت محیط(مثلا عضلات)می باشد.   تعداد اعصاب نخاعی ۳۱ جفت که شامل موارد ذیل است:   -۸ زوج گردنی(با حرف C نمایانگر سرویکال)   -۱۲ زوج پشتی(با حرف T نمایانگر توراسیک)   -۵ زوج کمری(با حرف L نمایانگر لومبار)   -۵ زوج خاجی(با حرف S نمایانگر ساکرال)   -۱زوج دنبالچه ای(با حرف Co نمایانگر کوکسیژیال)   طول نخاع حدودا  ۴۵  سانتی متر است که از زیر بصل النخاع شروع می شود    و درحدود ناحیه اولین یا دومین مهره کمری خاتمه می یابد.   به پایین ترین قسمت تنه نخاعی که بین اولین و دومین مهره کمری پایان    می یابد به دلیل مخروطی شکل بودن به مخروط انتهایی(conus medullaris)   معروف است که از همین قسمت انتهایی بسیاری از ریشه های اعصاب    نخاعی بصورت دم اسب خارج می شوند که منطقه دم اسبی(cauda equina)   نامیده می شود.ریشه های دم اسبی کمری و خاجی مسیر طولانی تری را    نسبت به بقیه ریشه ها عصبی طی می کنند.   با توجه به اینکه نخاع میان اولین و دومین مهره کمری پایان می یابد,بنابراین    طولش نسبت به ستون فقرات کمتر است که حدودا ۲۵ سانتی متر ذکر    می شود.   میان هر دو مهره,دیسک بین مهره ای که از جنس غضروف می باشد قرار    می گیرد.هر دیسک خود از دو قسمت تشکیل شده است:یک قسمت    محیطی و یک بخش مرکزی بنام هسته دیسک.   مهره ها و دیسک های بین مهره ای به گونه ای اتصال دارند که امکان حرکات   مختلف خم و صاف شدن,خم شدن طرفی و چرخش به طرفین را به ستون   فقرات می دهند.مهمترین وظیفه دیسک های بین مهره ای,تحمل وزن و    کاهش شدت ضربات به ستون فقرات است.   علل آسیب طناب نخاعی(Spinal Cord Injury):       آسیب های نخاعی به دو علت ایجاد می شوند که عبارتنداز:   ۱-تروماتیک(ضربه ای):آسیب های ناشی از ضربه ۷۰ درصد ضایعات را تشکیل    می دهند.   ۲-غیرتروماتیک(غیرضربه ای):نوع غیرضربه ای عامل حدود ۳۰ درصد آسیب    های نخاعی می باشند.  در نوع تروماتیک ضربات وارده به ستون فقرات بیشتر به علت آسیب عروقی یا   شکستگی,دررفتگی مهره و یا ترکیبی از این دو(شکستگی-دررفتگی)   می توانند منجر به آسیب نخاع نیز گردند.ازجمله عوامل تروماتیک که باعث    آسیب نخاعی می گردد می توان به مواردی چون چپ شدن اتومبیل,افتادن    از بلندی,تصادف با موتور سیکلت,زلزله,فعالیت های ورزشی خشن,ضربات    چاقو,زخم های ناشی از اصابت گلوله و... اشاره کرد.   عوامل غیرتروماتیک(غیرضربه ای)که زمینه آسیب نخاعی را فراهم    می کند,بیشتر در ارتباط با یک بیماری یا اختلالات عروقی مطرح    می گردد.ترومبوز,آمبولی,ناهنجاری های شریانی-وریدی و خونریزی ناشی از    اختلال عروقی می تواند باعث آسیب طناب نخاعی گردد.تومورها,عوامل    عفونی,آرتروزهای شدید ناحیه ستون فقرات,فتق دیسک بین مهره ای,تنگی    کانال نخاعی(مثلا به علت اسپوندیلولیستزیس یا لیز خوردن مهره ای بر روی    مهره ای دیگر)بیماری سیفلیس,میلیت عرضی,پولیومیلیت(فلج   اطفال),سیرنگومیلی,اسپاینابی فیدا,ام اس(بیماری مالتیپل اسکلروزیس) و    آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس(ALS) و.. هم می توانند باعث آسیب نخاع    گردند که جزو عوامل غیرتروماتیک محسوب می شوند.   گاها و به ندرت به هنگام جراحی های خاص,تزریق نخاعی,تابش  و انجام    واکسیناسیون نیز در بروز آسیب نخاعی نقش دارند.   سطح آسیب نخاعی:       آسیب در ناحیه گردنی منجر به فلج چهاراندام(کوادری پلژی یا تتراپلژی)   می گردد و اگر در سطح سگمان پشتی و کمری(توراسیک و لومبار)باشد    باعث پاراپلژی(فلج اندام تحتانی یا فلج پاها)می شود.بالا بودن سطح آسیب   در مواردی که پاراپلژی ایجاد می شود با اختلال عملکرد عضلات تنه نیز همراه   می گردد.       شایعترین محل های درگیری نخاعی,در نواحی ,T4-T7,C5-C7 و T10-L2  می باشد.  به خصوص در دو ناحیه آسیب پذیرتر هستند;یعنی سگمان C6-C7  و T12-L1  .این دو قسمت در ناحیه ای واقع شدند که یک بخش خیلی متحرک به یک   ناحیه کم تحرک می پیوندد و به همین دلیل مستعد آسیب بیشتری هستند.   به طور کلی بیماران با مشکلات نخاعی,علایمی از اختلال عملکرد حسی-  حرکتی بروز می دهند.   اختلال حسی در این بیماران بصورت فقدان حس,کاهش میزان حس,احساس   هایی غیرطبیعی و افزایش حساسیت می باشد.اختلالات حرکتی بصورت    ضعف یک اندام و یا فلج اندام ایجاد می گردد.  شوک نخاعی(Spinal Shock):   در آسیب های کامل نخاعی ناشی از تروما, این حالت ایجاد   می شود.هنگامی که نخاع به صورت ناگهانی دچار قطع عرضی می گردد به   علت قطع را ه های فوق نخاعی(سوپرااسپاینال)بیشتر فعالیت های نخاعی    در زیر سطح سگمان مربوطه, شدیدا مختل می شود.   هرچه سطح آسیب بالاتر باشد اثرات ناشی از شوک نخاعی گسترده تر    می شود.کاهش شدید رفلکس های نخاعی و شلی عضلانی (فلسیدیتی)   در زیر سطح آسیب به هنگام شوک نخاعی ایجاد می شود.این حالت موقتی    است و معمولا بعداز چند روز تا چند هفته ادامه می یابد.بعد از این مدت    نورون های نخاعی در زیر سطح آسیب به تدریج فعال شده و تحریک پذیری    خود را ازسر می گیرند,به طوری که در بسیاری از موارد فعالیت مجدد نورون   ها از حد طبیعی خود فراتر می رود.منبع:http://tabmed88.mihanblog.com