وسایل کمکی جهت حرکت(عصای زیر بغل -عصای دستی-واکر)
استفاده از وسایل کمکی جهت راه اندازی وبهبود وضعیت بیماران مقوله مهمی است ولی امروزه کمتردر اموزش ان تلاش میشود
عصای زیر بغلی :(crutch)وسیله ایست که حمایت از بیمار را از
ناحیه زیر بغل تا زمین انجام میدهد این وسیله پایداری بیشتری نسبت به عصای
دستی (cane)ایجاد میکند وبرای راه رفتن بدون وزن گذاری بخصوص بعد از بعضی
اعمال جراحی مانند زانو وهیپ کاربرد دارد.به صورت کلاسیک از چوب ساخته
میشود ولی نوع الومینیومی ان نیز وجود دارد.که قابل تنظیم از نظر ارتفاع
میباشد.
اندازه گیری عصای زیر بغلی مناسب:اول اینکه میتواند طولش 77 درصد از طول قد باشد.یا حدود40 سانت کمتر از قد فرد باشد.در صورت اندازه گیریش حین دراز کش طولش از چین زیر بغل تا پاشنه به علاوه 5 سانت میباشد و در حالت ایستاده از خط قدامی اگزیلری تا 6 اینچ لترال(به سمت خارج)به پاشنه میباشد.
عصا میبایست زیر عضلات قفسه سینه قرار گیرد نه زیر بغل.در واقع تکیه گاهش قفسه سینه باشد.
کنترل عصب رادیال به علت احتمال بروز اسیب wrist drop باید به صورت منظم انجام شود.اسیب عصب مدین و پارستزی عصب اولنا و ترومبوز شریان اگزیلری هم از عوارضیست که باید به ان فکر کرد.
فشار اصلی به دستگیره های عصا وارد شود نه به زیر بغل.
عصای دستی (cane):میتواند دارای طول فابل تنظیم باشد.یک نوع ان که چهار نقطه اتکا دارد با نام quad cane مفیدتر است.
یک نوع تلسکوبی ان با دو دسته به نام کلیک برای بیمار راحت تر است.اندازه مناسب به این روش تعیین میشود:در وضعیت ایستاده تا گریتر تروکنتر .در حالتی که ارنج در20 درجه فلکسیون است نوک عصا6 اینچ در لبه خارجی پا قرار گرفته باشد.
مشکلاتی که عصای بلند ایجاد میکند شامل :خستگی عضله سه سر بازویی.بالا قرار گرفتن شانه.کاهش قدرت grip دست.عصای کوتاه نیز در ابتدای گام برداشتنن به علت اکستانسیون ارنج مشکل ایجاد کرده و در بالا رفتن از پله سخت است.
نوعی عصا برای افراد کم بینا استفاده میشود که چند سانت انتهای دیستال ان قرمز است .
توصیه میشود عصای دستی در دست مقابل عضو مبتلا قرار گیرد.
به صورت ایستاده راه رفتن معمولی 4برابر وزن فرد فشار به هیپ از طریق کمپلکس گلوتئوس ماکسیموس ومینیموس وارد میشود که با عصای مناسب این فشار به اندام تحتانی مقابل کاهش می یابد.ایستادن روی یک پا 2.5برابر وزن به هیپ مورد نظر فشار وارد میکند.
واکر:وسیله ای که در سالمندان برای حفظ تعادل استفاده
میشود.ارنجها در20 درجه فلکسیون قرار میگیرند.بهتر است قبل از راه اندازی
با crutch از واکر استفاده کرد.واکر باید در 12 اینچی جلوی بیمار قرار
گیرد.این وسیله در همی پلژیکها واتاکسیکها استفاده میشود
برچسبها: عصای زیر بغل, عصای دستی, واکر, طب فیزیکی وتوانبخشی
استفاده از پروتز هر چه سریعتر باید انجام شود در صورت استفاده ان طی 3تا حداکثر6ماه بعد از جراحی باعث پیش اگهی بهتر واستفاده طولانی تر ان خواهد شد.در این مرحله استفاده ازپروتز میوالکتریک یا ساکشن ساسپنسیون توصیه نمیشود .معمولا طی 2ماه تغییر اندازه استامپ به حداقل میرسدکه بااندازه گیری دورتادور عضو باقیمانده یا امروزه با روشهای کامپیوتری جهت فیت شدن در سوکت انجام میپذیرد.
از اواسطدهه 1980 به بعد پروتزهای بیشتری تجویز شده است انتخاب مناسب پروتز پیجیدگیهایی داشته وبسیار حائز اهمیت است .
برچسبها: توانبخشی, پروتز, قطع اندام
و اما مراقبتهای دوره حاد و بعد از امپوتاسیون...
کنترل درد وحفظ عملکرد عضوباقیمانده وبهبود تسریع زخم ازاهداف اولیه است در جهت کنترل تورم استامپاز گچ(اتل)و بانداژ الاستیک استفاده میشود بانداژ تا مفصل پروگزیمال(مفصل بالایی)باید ادامه پیدا کند .از پوزیشنهای غیرمطلوب در اندام باید جلوگیری شود از فلکشن در ارنج(خم شدن ارنج) خم شدن اندام تحتانی واداکسیون شانه باید خودداری شود.کنترل بافت نرم با بانداژبافت نرم قابل انجام است بهترین حالت در اندام فوقانی سیلندریک بودن انست .در صورت بانداژ بسیار محکم قطعه پروکسیمال تورم ایجاد خواهدشد.توصیه میشود بانداژ به شکل 8باشد.بانداژ هر۴تا۶ ساعت باید بازبینی شود.هرچند به صورت روتین ۴۸ساعت اول بانداژ باز نمیشود.
برای مثال در امپوتاسیون زیر زانو از قسمتی پایین زانو شروع کرده به سمت انتهای عضو بروید .سژس به پشت زانورفته بالا امده ویک دور بالا بزنیدسپس به جلو ومجددا انتهای استمپ حرکت داده در انتها بانداژ را به عقب حرکت داده وبقیه قسمتها را با باند بپوشانید.
دردهای فانتومی استامپ:دردهایی هستند
که درهمه یا قسمتی از عضوقطع شده احساس میشود این احساس با حس وجود عضو
قطع شده ادامه یافته وفرد احساس میکند مثلادرقطع پا ازمچ هنوز انگشتان درد
خارش یا حس نامطبوعی دارند.
این احساس تقریبا در تمتم امپوتاسیونهای اکتسابی وجود دارند و کم کم کاهش می یابد.در کسانی که پروتز را سریعتر پس ازدوره عمل میپوشند کمتر است .در صورت طولانی شدن ان بیش از۶ماه پیش اگهی اش بستگی به سطح اضطراب افسردگی وپوشیدن پروتز مرتبط دارد.هنوز ارتباط دقیق عضو امپوته منطقه حسی تالاموس وکورتکس توجیه کاملی در این عارضه ندارند.یک تئوری اینست که نخاع در این منطقه حساستر شده وحس منطقه از وضعیت طبیعی خارج شده .تئوری دیگر مبنی بر تغییر جریان امواج حسی در مغز میباشد.اداره این عارصه با پیشگیری از مزمن شدن درد قبل از امپوتاسیون اغاز میشود .زیرا این دردها درصورت طولانی شدن باعلایم فانتوم ادامه می یابند.
درمان علایم ودردهای فانتومی شامل:اصلاح تکنیک حس زدایی/TENS/داروها/مداخلات روانپزشکی دربسیاری موارد اقدامات توانبخشی مانند جورابهای فشاری مانیپولاسیون طب سوزنی درمانهای ایینه ای قابل انجام است
برای موارد شدید بلوکهای عصبی وبلوکهای اپیدورال توسط متخصصین طب فیزیکی وتوانبخشی انجام میشود.
کنترکچر مفصلی:اغلب در حدفاصل امپوتاسیون واستفاده از پروتز بروز میکند توانبخشی جدی و استفاده از بریس واتل مناسب هرچه سریعتر توصیه میشود.در صورت سوختگی از دست رفتن پوست وبافت یا شکستگی پروگزیمال عضو امپوته شده توانبخشی باید زودتر وجدی تر شروع شود.
از ایجادشانه منجمدfrozen shoulderباید جلوگیری شود .دادن پوزیشن مناسب به ویژه در ضایعات اعصاب محیطی مثل شبکه براکیال یا ضایعات اعصاب بزرگ با حرکات یا اتل بندی مناسب نقش بسیار سازنده ای خواهد داشت.
نوروما:یک رشد جوانه اکسونی بدون میلین است که در اطراف ان بافت اسکار شکل میگیرد .تکنیکهای مناسب جراحی وقرار دادن در حجم مناسبی از عضله وبافت نرم میتواند از شیوع وافزایش اندازه ان بکاهد.
در نورومای دردناک اغلب با لمس یا دق کردن نقطه ای میتوان انرا لوکالیزه کرد.استفاده از مواد قابل ارتجاع یا تغییر در پروتز یا باز کردن پنجره در نقطه نوروما بر روی پروتز ممکنست مفید باشد.تزریق کورتیکواستروئید به همراه بی حس کننده های طولانی اثر موثر میباشد.تکرار ان طی ۶تا۸هفته توصیه میشود.در صورت عدم موفقیت این درمانها اقدامات جراحی توصیه میشود.
منبع:وبلاگ دكتر مجلسيرزيدنت طب فيزيكي و توانبخشي
آدرس مطب دكتر دقاق زاده در تهران و اراك:
1: اراك:ميدان شهدا(باغ ملي)،خيابان مخابرات،كلينيك تخصصي وفوق تخصصي قدس(جانبازان)
تلفن: 2223013 الي 14
كد:0861
جهت هماهنگي تلفني در اراك: 09374715665
2: تهران :اتوبان چمران- ابتدای باقرخان غربی -كلينيك طب فيزيكي و توانبخشي تبسم
تلفن:66572220(ده خط)
66576422-3
برچسبها: قطع عضو, توانبخشی, بانداژ مناسب در امپوتاسیون, درد فانتومی, نوروما
به نام يكتا خالق هستي