پاهای پرانتزی در کودکان --- نرمی استخوان یا راشی تیسم

پاهای پرانتزی در کودکان

نرمی استخوان یا راشی تیسم

پاهای پرانتزی در کودکان

«پای پرانتزی» یا "نرمی استخوان" یكی از عوارضی است كه بسیاری از پدر و مادرها به محض مشاهده آن در پای كودكشان، دچار دلشوره شده و جهت رفع آن به پزشك مراجعه می‌كنند.

تحقیقات نشان می‌دهد كه معمولا وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، به طور طبیعی دارای زانو پرانتزی است كه تا 18 ماهگی طول كشیده و به نهایتش می‌رسد.

دكتر محمد جواد زهتاب، ارتوپد و جراح زانو در این باره می‌‌گوید:

پای كودك پس از 18 ماهگی شروع به برعكس شدن می‌كند، یعنی ساق نسبت به ران، به طرف خارج منحرف می‌شود (حالت ایكسی)‌ كه تا 3 سالگی به حداكثر رسیده و طی مراحل رشد، این زاویه كم‌كم برگشته و تا 7 سالگی به حالت طبیعی درمی‌آید.

 

وی حالت متعادل زاویه ساق به ران را 7 تا 10 درجه عنوان می‌كند كه در زنان تا 10 درجه طبیعی است (ساق نسبت به ران به طرف خارج یا حالت X انحراف دارد كه زاویه ی طبیعی به این صورت است)، ولی هنگامی كه كودك رشد می‌كند، اگر زوایا خیلی زیاد باشد، غیرطبیعی قلمداد می‌شود.

در كودكانی كه نسبت زاویه ساق و ران آنها خیلی متفاوت است، می‌توان با انجام چند آزمایش و تجویز دارو، مشكل را برطرف ساخت تا بقایای این نرمی استخوان (راشی تیسم) در بزرگسالی به شكل پای پرانتزی و یا پای ضربدری برایشان باقی نماند.

هر قدر فاصله بین دو زانو كه قوزك پا را به هم می‌چسباند بیشتر باشد، به وخامت عارضه پای پرانتزی افزوده می‌شود. زانوی ضربدری دوطرفه ناشی از عارضه‌هایی مانند راشیتیسم یا نرمی استخوان است ، که بافت استخوان را نرم می‌کنند.

معمولا در پایی كه به صورت طبیعی است اگر خطی از وسط زانو كشیده شود، داخل و خارج زانو به دو قسمت مساوی تقسیم می‌شود، ولی كسی كه دارای پای پرانتزی است، فشار بیشتری به داخل زانوهایش آمده و به تدریج باعث می‌شود سطح مفصلی طرف داخلی زانو خراب شود. حتی باعث ایجاد آرتروز در این ناحیه می گردد و آرتروز به تمامی زانو سرایت می كند كه آرام آرام زانوهای بیمار درد كرده و به اصطلاح علائم آرتروز پیشرفته در وی ظاهر می‌شود.

اصولا مشكل این گونه پاها این است كه دچار آرتروز زودرس می‌شوند، لذا به افرادی كه دارای پاهای پرانتزی هستند، توصیه می‌كنیم جهت جلوگیری از آرتروز زودرس، تحت عمل جراحی قرار بگیرند.

این عمل صرفا برای جلوگیری از بروز آرتروز است و هیچ پزشك ارتوپدی آن را جهت رفع درد جلوی زانو یا زیبایی توصیه نمی‌كند، ولی می‌تواند نتیجه یک عمل زیبایی را نیز داشته باشد و پاها از نظر ظاهری، شكیل‌تر شوند.

عوارض جراحی

معمولا در این گونه اعمال جراحی، بالای ساق پا بریده می‌شود تا زاویه‌اش از حالت پرانتزی درآید. سپس توسط پزشك، گچ گرفته یا فیكس می‌شود تا به این وسیله پا جوش‌خورده و بیمار هر چه سریع‌تر به زندگی عادی خود برگردد.

گاهی پیش می‌آید كه این گونه اعمال جراحی، عوارضی مانند جوش نخوردن محل استئومی، عفونت و ... را به دنبال دارند كه پزشك بایستی بیمار را از آن مطلع كند.

همچنین زانوی پا از قسمت جلو مورد عمل جراحی قرار می‌گیرد كه اعصاب مهم تغذیه‌كننده پا از پشت این منطقه می‌گذرند كه ممكن است مورد صدمه قرار بگیرند. به همین جهت هر بیماری قبل از عمل جراحی، باید از این صدمات احتمالی و عوارض آن آگاه شود.

اگر كودكان در سنین رشد (دختران تا 13 الی 14 سالگی و پسران تا 15 الی 16 سالگی)، زمانی كه صفحات رشد استخوانی آنها باز است (صفحات رشد در انتهای استخوان دراز قرار گرفته‌اند)، دچار صدمه شوند، می‌توانند بعدها دچار پای پرانتزی یا ایكسی گردند. ولی در بزرگسالی با بسته شدن این صفحات، چنین مشکلی پیش نمی آید.

منبع:تبيان

 

راشی تیسم یا نرمی استخوان چیست؟

راشیتیسم یا نرمی استخوان چیست؟

Rickets

راشیتیسم

راشیتیسم یا نرمی استخوان یک بیماری استخوانی در بچه ها است که موجب ضعیف شدن استخوان، پای ضربدری و تغییر شکل در اندام ها می شود.

در این بیماران به دلایلی کلسیم، فسفر یا ویتامین دی به اندازه ی کافی در اختیار تولید استخوان قرار نمی گیرد.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟

افراد زیر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به نرمی استخوان هستند:

* شیر مادر ویتامین دی زیادی ندارد پس اگر بچه ای به مدت طولانی فقط از شیر مادر تغذیه کند و از مکمل ویتامین D استفاده نکند ممکن است در خطر ابتلا به نرمی استخوان یا راشیتیسم باشد.

* مصرف کم کلسیم

* قرار نگرفتن در معرض تابش آفتاب: ویتامین دی در پوست بدن انسان و با تابش نور آفتاب ساخته می شود. پس تابش ناکافی نور خورشید می تواند زمینه ساز راشیتیسم باشد.

* کسانی که پوست تیره دارند نیاز به نور بیشتری برای ساخت ویتامین دی دارند و در نور کم بیشتر در معرض کمبود ویتامین دی قرار می گیرند.

* کسانی که به لاکتوز حساسیت دارند به علت مصرف ناکافی لبنیات می توانند در معرض خطر این بیماری قرار بگیرند.

علائم راشیتیسم یا نرمی استخوان

مهم ترین آن ها عبارت هستند از خواب آلودگی، شلی و ضعف عضلانی، تاخیر در رشد، پای پرانتزی و مچ دست کلفت. اکثر کودکان با زانوی پرانتزی متولد می‌شوند، اما این عارضه به خودی خود پس از چند سال و به موازات رشد کودک برطرف می‌شود. رشد غیرطبیعی استخوان یا ابتلا به بیماری‌های خاصی مانند راشیتیسم (نرمی استخوان) ناشی از کمبود ویتامین D منجر به بیماری پای پرانتزی می‌شود .

در موارد شدید ممکن است شکل قفسه ی سینه ی بچه تغییر کند.

تشنج هم از دیگر علائم حالات شدید بیماری است.

پزشک معالج بعد از معاینه ی بیمار، از رادیوگرافی استخوان ها و آزمایشات خون برای کمک به تشخیص استفاده می کند.

درمان نرمی استخوان

درمان این بیماری با تجویز کلسیم و ویتامین D است. معمولا چند ماه طول می کشد تا وضعیت بیمار به حد طبیعی برسد. بسیاری از تغییر شکل های اندام مانند پای پرانتزی با درمان دارویی خود به خود خوب می شوند.

در حالات شدید تغییر شکل استخوان ها ممکن است برای درمان، به جراحی نیاز باشد.

با این حال بعضی تغییر شکل های استخوانی که در لگن یا قفسه ی سینه به وجود می آید و یا مشکلات قدی که برای بیمار به وجود آمده ممکن است برای همیشه برای وی باقی بمانند.

پیشگیری از بروز راشیتیسم

با انجام اقدامات زیر می توان مانع از بروز بسیاری از موارد بیماری شد:

* در بچه هایی که فقط شیر مادر مصرف می کنند باید روزانه ویتامین D به صورت قطره ی مکمل استفاده کنند. اگر مادر شیرده هم ویتامین دی بیشتری مصرف کند میزان آن در شیر وی بیشتر می شود.

* بچه ها نیاز دارند تا روزی دو لیوان شیر مصرف کنند. این مقدار در نوجوانان باید به روزی 3 تا 5 لیوان افزایش پیدا کند.

* در بچه هایی که به شیر حساسیت دارند باید کلسیم را به صورت مکمل های غذایی به بچه داد.

منبع :دکتر مهرداد منصوری – ایران ارتوپد

 

لينك فيلم آموزشي پزشكي  ويتامين دي برنامه دكتر سلام

  http://www.aparat.com/v/1d1cf7f4f6cef72c47febcb44d341aac106067



لينك فيلم آموزشي ويتامين دي


برنامه دكتر سلام توسط دكتر امام فوق تخصص روماتولوژي