آرتروز زانو
آرتروز زانو از عوامل شایع ایجاد درد در افراد بالاتر از چهل سال است. آرتروز مفصل زانو، شایعترین بیماری تخریبی از میان مفاصل بدن می باشد. میزان ابتلا در خانمها نسبت به آقایان بیشتر است. آرتروز یک بیماری تخریبی در مفصل است که از آن به بیماری مفصلی پیشرونده یاد میشود. از این بیماری به نامهای استئوآرتریت و استئوآرتروز نیز یاد می کنند. تخریب پیشرونده مفصل در جامعه ما به نام آرتروز معروف است. با توجه به اینکه بیماری با افزایش سن پیشرفت میکند به آرتریت پیری نیز معروف است. علاوه برسن، علل ژنتیکی و مزاجی، نوع شغل و حرفه، چاقی، عوامل هورمونی و نژاد نیز می تواند در بروز این بیماری دخیل باشند.
مهمترین نشانه آرتروز زانو
مهمترین مشخصه آرتروز، تخریب تدریجی غضروف مفصلی است. قسمت دو انتهای هر استخوان، از غضروف که بافتی است انعطاف پذیر ساخته شدهاست. با شروع بیماری آرتروز زانو، غضروف انتهای تحتانی استخوان فمور (ران) و غضروف قسمت فوقانی استخوان درشتنی به تدریج دچار تغییرات تخریبی(دژنراتیو) میگردد. به همین ترتیب درگیری و آسیب غضروف کشکک به آرتروز این ناحیه منجر میشود. بنابراین آرتروز مفصل زانو در دو ناحیه تیبیوفمورال (مفصلی که بین استخوان ران و ساق ایجاد میشود) و مفصل کشککی- رانی میتواند ایجاد شود. علت اصلی تخریب غضروف در بیماری آرتروز، عدم وجود عروق خونی جهت تغذیه این ناحیه میباشد و از طرفی غضروف مفصلی فاقد عصب است و به هنگام آسیب دردی حس نمی شود که همین مسئله زمینه تخریب بیشتر را فراهم می کند. البته تغذیه غضروف از طریق غشاء سینوویوم و حرکات مفصل انجام میشود.
عوامل زمینه ساز از نظر طب کلاسیک
عواملی که روند آرتروز زانو را تسهیل می کنند عبارتند از:
1- ضربه
2- پارگی عناصر مفصل زانو (مثلا منیسک ها، رباط ها و کپسول مفصلی)
3- بیماری کندرومالاسی کشکک (نرم شدن غضروف زیر کشکک) و موارد در رفتگی مکرر آن
4- شکستگی های درون مفصلی و در رفتگی ها
5- وجود بیماریهای مفصلی (همانند آرتریت روماتوئید یا بیماری عفونی در مفصل و...)
6- تغییر شکل ها (دفورمیتی ها)ی مفصل زانو که عبارتنداز:
پای ضربدری ، پای پرانتزی ، خم شدن مفصل زانو
حرکت بیش از اندازه مفصل به سمت عقب یا عقب زدگی زانو(هیپراکستنشن زانو)
7- عدم کنترل فعالیتهای روزمره که منجر به استرس بیش از اندازه به ناحیه زانو میگردد(مواردی چون چهار زانو نشستن، دو زانو نشستن، توالت طولانی مدت غیر فرنگی و بالا و پایین رفتن از پلهها به دفعات متوالی به خصوص پلههایی که شیب تند دارند)8- شغل و حرفهای که باعث فشار بیش ازحد به زانو میشود به ویژه افرادی که در طول فعالیت های کاری سخت، هیچگونه استراحتی به مفاصل جهت ترمیم و احیای مجدد نمیدهند.
9- چاقی
10- عوامل ژنتیکی
11- بیماری استئوکندریت دیسکان
12- کیست منیسک
13- منیسک دیسکی شکل
14- بی ثباتی زانو به علت شلی رباط ها
منبع : تبیان