پارگی کامل تاندون آشیل

مچ پا مفصلی است که وزن را تحمل می‌کند؛ مفصلی است که در آن استخوان‌های تیبیا (درشت نی) و فیبولا (نازک نی) در پایین ساق پا و استخوان قاپ مچ پا که در بالای استخوان پاشنه قرار گرفته است، به همدیگر می‌رسند. رباط‌ها بندهای محکمی از بافت فیبری هستند که قادرند تنها کشش خفیفی را تحمل کنند؛ این رباط‌ها استخوان‌ها را در کنار هم نگه می‌دارند. تاندون‌ها نسبت به رباط‌ها نرم‌تر هستند و عضلات را به استخوان‌ها وصل می‌کنند تا مفصل مچ پا بتواند حرکت کند. هر یک از این ساختارها (استخوان، رباط، تاندون) می‌تواند آسیب ببیند. این مقاله به توضیح نوعی از پارگی تاندون مچ پا ، می‌پردازد.

علائم دژنرسانس بین سنین 25 تا 30 سالگی در تاندون ظاهر می شود البته این حالت ، ضعفی در تاندون به وجود می آورد ولی با انجام تمرینات فعال می توان حتی الامکان از ضعیف شدن رباط جلوگیری به عمل آورد. معمولا پارگی در رباطی صورت می گیرد که دچار دژنرسانس و فشار بیش از حد شود . این عارضه در اغلب ورزشکارانی که به عللی مدتها ورزش را ترک ، ولی مجددا فعالیت خود را شروع کرده اند، دیده می شوند.

علائم و تشخیص
1- در مرحله حاد درد شدیدی در ناحیه پارگی تاندون مچ پا حس می شود. احساس شخص این است که گلوله به پای او اصابت کرده است یا اینکه از پشت محکم به او لگد زده اند. البته درد به تدریج تسکین پیدا می کند همچنین باید به اختلال در کار تاندون توجه شود.
2- ورزشکار آسیب دیده نمی تواند به طور طبیعی یا روی نوک پنجه راه برود.
3- به تدریج به علت خونریزی موضعی ، تورمی در ساق پا دیده می شود.
4- شخص در ناحیه 5/2 سانتیمتری بالای استخوان پاشنه ، احساس درد می کند.
5- گاهی در تاندون پریدگی حس می شود.
6- مصدوم قادر نیست پا را به پایین خم کند.
7- تست تامپسون مثبت است. اجرای این آزمایش بدین صورت است که بیمار به شکم می خوابد و زانوی طرف صدمه دیده را کمی خم می کند. وقتی که عضلات ساق طرف معیوب فشار داده شود ، اگر تاندون آشیل سالم باشد ، پای مربوطه به طرف پایین خم می شود و اگر تاندون پاره باشد ، وضعیت پا تغییری نمی کند.

معالجه
وظیفه پزشک :
عمل جراحی و دوختن انتهای تاندون ضروری است . در این صورت 6 هفته باید پا در گچ باشد و گاهی در افراد مسن و کم فعالیت گچ گیری به تنهایی کافی است ولی در آن شرایط توان بخشی دقیق ، ضروری است.

بهبودی و عوارض
دوران نقاهت به اندازه دوران گچ گیری است و مدت 6 تا 8 هفته طول می کشد. پس از برداشتن گچ ، پزشک ، تمرینات حرکتی مچ را توصیه می کند. پس از اینکه حرکات به طور کامل برگشت نمود ، تمرینات قدرتی توصیه می شود. اگر تاندون فقط با گچ گیری معالجه شود ، احتمال پارگی مجدد آن زیاد است . اگر با عمل جراحی رباط ترمیم شود ، 6 تا 8 ماه وقت لازم است تا به صورت جدی ورزش شروع شود و این زمان بعد از معالجه پارگی تاندون با گچ گیری تنها 9 تا 12 ماه است.

پارگی ناقص تاندون آشیل
پارگی ناقص تاندون آشیل در ورزشهای زیر اتفاق می افتد :
دو ، پرش ، ورزشهای پرتابی ، و ورزشهای با راکت 
این عارضه سبب پیدایش اسکار می شود و ممکن است التهاب نیز به وجود آورد. این عارضه اگر مزمن شود مشکلات طولانی به بار می آورد.

علائم و تشخیص
1- اغلب مصدومین هنگام پارگی تاندون درد شدیدی حس می کنند . بعضی ها این احساس را ندارند ولی پس از پایان یافتن ورزش احساس درد می کنند.
2- وقتی که مجددا فعالیت آغاز شود ، دردی شبیه به چاقو خردگی ، یا اصابت گلوله حس می شود.
3- گاهی با خوب گرم کردن ، علائم بیماری از بین می رود ولی معمولا پس از پایان تمرین به صورت شدیدتری عود می نماید و نتیجه آن پیدایش چرخه دردناک است که به تدریج بدتر و معالجه آن نیز مشکل تر می گردد.
4- سختی حرکات مفصل در صبح و قبل و بعد از ورزش اتفاق می افتد.
5- در مراحل حاد ، نوعی فرورفتگی در تاندون حس می شود ( گاهی حتی به اندازه بند آخر انگشت کوچک ) که در آن نقطه ، درد خیلی شدید است.
6- پس از شروع ترمیم یک تورم موضعی کوچک به وجود می آید که اگر از طرفین به آن فشار وارد آید، فوق العاده دردناک است این تورم اغلب کوچک است. ولی ممکن است فرم تاندون را تغییر یافته نشان دهد . اگر نقطه متورم شده تاندون در مجروحی که در مرحله حاد درد باشد ، از ناحیه پشت لمس شود ، فوق العاده دردناک خواهد بود.
7- اگر علائم خیلی طول بکشد ، اندازه و قدرت عضلات ساق کم می شود ( آتروفی ) 
8- انجام الکترومیوگرافی ( ثبت الکتریکی فعالیت عضله ) به تشخیص بیماری کمک می کند.
9- رادیوگرافی نسوج نرم ، تورم موضعی را در ناحیه پارگی نشان می دهد.
10- اگر پارگی در محل چسبیدن رباط به استخوان پاشنه باشد ، رادیوگرافی با ماده حاجب ( بورسوگرافی ) به تشخیص کمک می کند.

معالجه
وظایف ورزشکار:
1- استراحت و گذاشتن یخ در مرحله حاد ناراحتی.
2- استفاده از چوب زیر بغل ، اگر درد خیلی شدید است.
3-استفاده از کفشی که دارای یک سانتیمتر پاشنه است.
4- مراجعه به پزشک
وظایف پزشک :
1- اگر پارگی کوچک است ، باید پا را در وضعیت قدری خم به طرف کف به مدت 4 تا 6 هفته گچ گرفته شود.
2- اگر علائم به مدت طولانی وجود داشته باشد ، باید بیمار را جراحی کرد ، نسوج اسکار را برداشت . باید 5 تا 6 هفته عضو در گچ باشد ، بعد از آن یک برنامه صحیح توان بخشی ضروری است.
معالجه باید هرچه سریع تر شروع شود ، در غیر این صورت مشکلتر می گردد.

بهبود و عوارض
دوران نقاهت معمولا 10 تا 12 هفته و برابر زمان گچ گیری طول می کشد و ورزشکار نباید قبل از 4 تا 6 ماه فعالیت ورزشی خود را شروع نماید.

التهاب رباط آشیل
به علت فشارهای مکرر و طولانی به تاندون آشیل و نسوج اطراف آن ، التهاب تاندون آشیل به وجود می آید. این ناراحتی سبب به وجود آمدن مشکلات فراوانی برای دوندگان ماراتون می شود. اغلب ، این حالت در هنگام تمرینات زمستانی با تمرین روی زمینهای سخت و ناهموار اتفاق می افتد. التهاب ممکن است حاد باشد و اگر معالجه نشود ، به تدریج بدتر و مزمن می شود.

التهاب حاد تاندون آشیل
این حالت اغلب در ورزشکارانی اتفاق می افتد که به اندازه کافی تمرین انجام نداده اند و بدون مقدمه ، تمرینات شدید را شروع نمایند. البته گاهی در ورزشکاران با تجربه که در زمینهای متفاوت تمرین می کنند ، کفش خود را تعویض می کنند ، تغییر تکنیک می دهند ، یا در هوای سرد تمرین می کنند نیز ، دیده می شود.

علائم و تشخیص
1- احساس درد در تاندون آشیل هنگام فعالیت.
2- تورم منتشر روی تاندون آشیل.
3- درد موضعی منتشر بروی تاندون آشیل و ایجاد اختلال در کار این تاندون.
4- اگر التهاب شدید باشد ، روی تاندون قرمزی ایجاد می شود.
5- اگر انگشت خود را روی تاندون بگذاریم و مچ ها را حرکت دهیم ، حالت خاصی در تاندون حس می شود.

پیشگیری
گرم کردن و اجرای تمرینات کششی موثر است. باید از کفشهای مناسب برای تمرینات و مسابقات استفاده نمود . استفاده از وسیله مخصوصی به ارتفاع نیم تا یک سانتیمتر در پاشنه ، مفید خواهد بود.

معالجه
وظایف ورزشکار :
1- استراحت در مرحله حاد تمرین و استفاده از چوب زیر بغل.
2- استفاده از یخ برای کم کردن درد و تورم.
3-استفاده از وسیله مخصوص در پاشنه به ارتفاع 10 میلی متر.
4- استفاده از گرمای موضعی ، پس از برطرف شدن مرحله حاد بیماری.
5- مراجعه به پزشک ، چنانچه در چند مورد علائم خوب نشود.
وظایف پزشک :
1- تجویز داروهای ضد التهاب.
2- گچ گیری در موارد شدید.
3-پس از برطرف شدن مرحله حاد ، ارائه برنامه تمرین که شامل تمرینات قدرتی و کششی ثابت و سپس افزایش تمرینات باشد.

بهبودی
چنانچه معالجه التهاب حاد تاندون آشیل زود شروع شود ، در فاصله 1 تا 2 هفته این ناراحتی برطرف می شود. اگر تمرینات خیلی زود شروع نشود ، احتمال عود بیماری خیلی کم است.
ممکن است التهاب حاد تاندون آشیل ، به نوع مزمن که معالجه آن مشکل است تبدیل شود . به این دلیل ، قویا توصیه می شود که اگر التهاب حاد این تاندون وجود دارد ، ورزشکار حتما استراحت کند.

التهاب مزمن تاندون آشیل
التهاب مزمن تاندون آشیل در ورزشکارانی اتفاق می افتد ( اغلب در سنین بالا ) که مدت طولانی در زمینهای سخت به تمرین پرداخته و به ردهای هشدار دهنده توجهی نکرده اند. این نوع درد در اوایل بعد از خوب گرم کردن از بین می رود ، به طوری که ورزشکار می تواند به تمرینات خود ادامه دهد ولی این علائم پس ازتمرین ظاهر می شود و به تدریج بدتر می گردد. دیر یا زود ، دویدن غیر ممکن می شود و ورزشکار وارد دوره درد می شود.

علائم و تشخیص
1- وجود درد و سفتی در تاندون آشیل ، قبل ، هنگام و بعد از تمرینات.
2- وجود تورم منتشر در تاندون.
3-معالجه تاندون دردناک است.
4- هنگام بالا رفتن از پله و تپه ، در تاندون آشیل احساس درد می شود.
5- اگر مشکلات مربوط به این تاندون به صورت دائمی در بیاید ، ممکن است پارگی جزئی در این تاندون ایجاد شود که در این صورت باید به پزشک مراجعه شود.
6- رادیوگرافی این ناحیه جهت مقایسه با نسوج نرم طرف مقابل توصیه می شود.

معالجه
وظایف ورزشکار :
1- استراحت.
2- استفاده از حرارت موضعی.
3- حدود یک سانتیمتر پاشنه بالا بیاید.
وظایف پزشک :
1- به نحوه تمرینات ورزشکار ، خصوصا از نظر نوع زمین و طراحی کفش توجه شود.
2- باید تمرینات قدرتی و کششی توصیه شود.
3- داروی ضد التهاب تجویز شود.
4- از باندهای طبی مخصوص استفاده شود ( که شامل روغنهای مخصوصی است که جریان خون را سریع و التهاب را کنترل می نماید ).
5-اگر درد شدید باشد و در تاندون اختلال کاری پیدا شود ، باید آن را به مدت 3 تا 6 هفته گچ گرفت.
6- اگر ناراحتی خیلی طولانی شود ، باید بیمار را جراحی نمود که در این صورت سریعا تورم برداشته شده و تاندون آزاد می گردد.

بهبودی
التهاب مزمن تاندون آشیل ، به طور مداوم و طولانی وجود دارد و معالجه آن مشکل است. به این دلیل درد در ناحیه تاندون آشیل ، یک علامت هشدار دهنده است و التهاب این تاندون در مراحل اولیه باید کاملا معالجه شود.

 

منبع:دکتر فروغ