سندرم تونل کارپال؛ بی‌حسی و گزگز انگشتان دست
سندرم تونل کارپال؛ بی‌حسی و گزگز انگشتان دست
هنگامی که عصب مدیان تحت فشار قرار گیرد، باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن (گزگز)، احساس ضعف و یا درد انگشتان و مچ دست می شود که سندرم تونل کارپال نامیده می شود.
تونل کارپال، راهروی باریکی است در کف و مچ دست که از استخوان و رباط تشکیل شده است. عصب مدیان که کارش کنترل حس و حرکت در انگشت شست و سه انگشت کناری آن است، از طریق همین تونل و همراه با تاندون های انگشتان دست، عمل خود را ایفا می کند.
هنگامی که عصب مدیان تحت فشار قرار گیرد، باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن (گزگز)، احساس ضعف و یا درد انگشتان و مچ دست و بی حسی دست و پا می شود که سندرم تونل کارپال نامیده می شود.
علائم سندرم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال معمولاً به تدریج ایجاد می‌شود و علائمی همچون احساس سوزش، خارش، مور مور شدن یا گزگز دست، بی حسی انگشتان دست یا کف دست دارد. گاهی اوقات این علائم در شب بیشتر احساس می‌شود و اشخاص با بروز علائم در خواب، بیدار می‌شوند. بسیاری از افراد احساس می‌کنند که لازم است برای خلاص شدن از این علائم دست‌های خود را تکان بدهند.
- درد و سوزن سوزن شدن انگشتان و مچ دست: این سندرم به آهستگی پیشرفت می کند. ابتدا، شما این درد را در شب و یا هنگامی که از خواب بیدار می شوید، حس می کنید.
در طی روز نیز هنگامی که چیزی را برمی دارید و یا رانندگی می کنید، درد و سوزن سوزن شدن را احساس می کنید. معمولا حرکت دادن انگشتان برای جلوگیری از سوزن سوزن شدن مفید است.
- احساس ضعف : ممکن است نتوانید انگشت شست و دو انگشت کناری آن را حرکت دهید، به سختی دستتان را مشت کنید و یا چیزی را بگیرید، اجسام از دستتان می افتند و به سختی دگمه های لباستان را می بندید.
- بی حسی: برخی از افراد مبتلا احساس می کنند که انگشت آنها ورم کرده است، در صورتی که هیچ ورمی وجود ندارد. این افراد تفاوت بین جسم گرم و سرد را به سختی تشخیص می دهند.
علل سندرم تونل کارپال
یک علت مشخص برای این سندرم وجود ندارد.
از آنجایی که تونل کارپال باریک و سفت است، هرگاه دچار ورم یا التهاب شود، عصب مدیان تحت فشار قرار می گیرد و درد شروع می گردد. علائم ممکن است در یک و یا هر دو دست دیده شوند.
افراد در معرض خطر سندرم تونل کارپال
- زنان سه برابر بی مردان دچار این سندرم می شوند، زیرا زنان دارای تونل کارپال کوچکتری هستند.
- افراد مبتلا به دیابت، نقرس، کم کاری تیروئید و آرتریت روماتوئید
- زنان باردار : معمولا ظرف چند ماه پس از زایمان، علائم از بین می رود.
- افرادی که دچار رگ به رگ شدن و یا شکستگی مچ دست شده اند.
- افراد چاق
سندرم تونل کارپال در چه شغل هایی بیشتر است؟
افراد تایپیست، بیشتر دچار این سندرم می شوند.
یک تحقیق در سال 2001 نشان داد افرادی که بیشتر از 7 ساعت در روز با کامپیوتر (موس و کیبورد) کار می کنند، بیشتر دچار این سندرم می گردند.
افرادی که از ابزار ارتعاشی (مثل کندن زمین با مته) استفاده می کنند، بیشتر به این سندرم مبتلا خواهند شد.
در خیاطان، آرایشگران و به طور کلی در افراد شاغلی که برای مدت طولانی بازوها و مچ دست حرکت می کنند، این سندرم بیشتر رخ می دهد.
اگر درمان صورت نگیرد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
با گذشت زمان این درد ممکن است تا بازو و شانه نیز ادامه یابد. اگر درمان به موقع صورت نگیرد، این سندرم باعث تحلیل و از بین رفتن عضلات انگشت شست می گردد و با تاخیر در درمان ممکن است قدرت و حس دست هرگز برنگردد.
مشکلات شبیه به سندرم تونل کارپال
- آسیب عضلات، رباط ها و یا تاندون های دست
- آرتریت (ورم مفصل) انگشت شست و مچ دست
- مشکلات عصبی مانند نوروپاتی دیابتی
راه های تشخیص سندرم تونل کارپال
- آزمایش تینل : پزشک روی عصب مدیان ضربه می زند تا ببیند آیا باعث سوزش در انگشتان دست می شود یا نه.
- آزمایش فالن : پزشک، پشت دست شما را برای مدت یک دقیقه فشار می دهد تا ببیند آیا بی حسی و یا سوزن سوزن شدن را احساس می کنید یا نه.
- الکترودیاگنوستیک: در این آزمایش، الکترودهایی بر روی دست و مچ دست نصب می شوند و برای بررسی اندازه گیری سرعت انتقال عصبی، شوک الکتریکی کوچکی به فرد داده می شود.
- الکترومیوگرافی : در این آزمایش، پزشک برای سنجش فعالیت الکتریکی و آسیب عصب مدیان، سوزن های باریکی را در عضله دست فرو می کند.
فیزیوتراپی
روش‌های درمان فیزیوتراپی برای اکثر افراد مبتلا به بیماری سندروم تونل کارپال موثر است و به طور خاص در مواردی کاربرد دارد که بیماری در سطح پیشرفته خود نباشد. درمان سندروم تونل کارپال با فیزیوتراپی به منظور تسریع فرآیند بهبود، اطمینان از دستیابی به نتایج بهینه، و کاهش احتمال عود مجدد علائم بیماری در آینده، لازم و ضروری است. این راه های درمان گزگز دست ممکن است شامل موارد زیر باشند:
استفاده از بریس یا مچ بند طبی: بریس ها رایج‌ترین روش درمانی غیر جراحی برای سندروم تونل کارپال هستند. بریس ها وضعیت مچ دست را در حالت طبیعی تثبیت و بی حرکت می‌کنند و به این ترتیب ناراحتی‌های مربوط به این بیماری را از بین می‌برند. مچ دست در حالت طبیعی و آزاد خود حداکثر فضا را برای تونل کارپال ایجاد می‌کند و به این ترتیب می‌تواند باعث کاهش فشار وارد شده به اعصاب میانی و خلاص شدن از دست علائم بیماری شود. استفاده از بریس در زمان خواب می‌تواند مچ دست را در حالت عادی نگه دارد. این ابزارها از آسیب دیدن اعصاب میانی به خاطر خم شدن مچ دست در زمان خواب جلوگیری می‌کند. بریس همچنین می‌تواند برای انجام فعالیت‌هایی استفاده شود که امکان تشدید علائم بیماری از جمله بی حسی و خواب رفتن دست به واسطه انجام آنها وجود دارد.
تغییر در فعالیت‌ها: ایجاد تغییر در الگوی استفاده از دست‌ها برای جلوگیری از قرارگیری نامناسب و انجام فعالیت‌هایی که علائم بیماری را تشدید می‌کند می‌تواند در درمان سندرم تونل کارپال موثر باشد. اگر الزامات مربوط به کار باعث مشاهده این علائم شده باشد، تغییر یا اصلاح شغل می‌تواند فرآیند پیشرفت بیماری را کند کرده یا متوقف نماید.
تمرین‌های گلایدینگ: حرکت انگشتان با یک الگوی مشخص ممکن است به نرم شدن و آزاد سازی تاندون ها و اعصاب در تونل کارپال کمک کند. با وجودی که برخی شواهد نشان دهنده موثر بودن این تمرین‌ها می‌باشد، اما به نظر می‌رسد زمانی می‌توان به بهترین نتایج ممکن دست پیدا کرد که این تمرین به همراه سایر درمان‌های موجود مانند بریس یا مچ بند طبی استفاده شود.
درمان دستی: تکنیک گارستون دارای این مزیت است که به حرکت دادن بافت نرم بدن کمک می‌کند و به متخصصان فیزیوتراپی اجازه می‌دهد بافت آسیب دیده را به طور موثر شناسایی و درمان کنند. علاوه بر این از طریق این روش‌های درمان گز گز و خواب رفتن مچ دست می‌توان محدودیت‌های حرکتی برای بیمار ایجاد کرد که از طریق این محدودیت‌ها امکان بازیابی حرکت‌های عادی و نرمال بدن وجود دارد. تکنیک‌های درمان دستی مانند آزاد سازی میوفاسیال یا تکنیک آزاد سازی فعال از روش‌های درمانی مورد استفاده بر روی دست‌ها هستند که باعث آزاد شدن تاندون ها و عضلات سفت شده می‌شوند.
التراسوند: امواج مافوق صوت عمیق و دارای طول موج ثابت که به تونل کارپال هدایت می‌شوند در عمل می‌توانند باعث کاهش درد و بی حسی انگشتان دست شده و قدرت دست را بهبود بخشند. امواج مافوق صوت امواج عمیق گرما زا هستند که بیشترین اثربخشی آنها در درمان بافت‌های مربوط به مفاصل بدن است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد این امواج در بهبود قابلیت انبساط بافت همبندی با بهبود قابلیت کشیده شدن آن موثر هستند.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS): دستگاه تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست دارای تاثیر مشخص بر کاهش درد، بی حسی مور مور شدن و گز گز دست مربوط به سندروم تونل کارپال است. این روش درمانی از طریق امواج الکتریکی سعی می‌کند درد ناشی از علائم بیماری را با تحریک اعصاب کاهش دهد. روش‌های مختلف مورد استفاده در تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست به مکانیزم‌های مختلف فیزیولوژیکی بدن ارتباط دارد.
کشش دستی: بعضی افراد می‌توانند علائم بی حسی و خواب رفتن دست را با استفاده از ابزارهای کشش دستی کاهش دهند. شما می‌توانید این ابزارها را تهیه کرده و در صورت موفقیت آمیز نبودن سایر روش‌های درمانی محافظه کارانه، در خانه مورد استفاده قرار دهید.
به نام يكتا خالق هستي